اسطوره ها و حماسه ها در روایات تاریخی شاهنامه و نمود آن در نگاره های شاهنامه بایسنقری

شاهنامه فردوسی سرگذشت قومی و ملی با آمیزه‌ای از اسطوره، حماسه و تاریخ است که گرچه در طول سالیان متمادی محققان و اندیشمندان مختلف سعی در جدا‌سازی بخش‌های مختلف این اثر سترگ و مانا داشته‌اند؛ امّا درواقع جداسازی این سه عنصر اصلی؛ به‌‌ویژه اسطوره از ساختار کلی شاهنامه امری امکان‌ناپذیر است. آنچه بیش از دیگر آثار بزرگ هم‌سنخ، شاهنامه را این چنین مانا کرده است، ژرف‌ساخت اسطوره‌ای و حماسی در سرتاسر این اثر است؛ گواه این مدعا آنکه ردپای اسطوره را در جای‌جای حوادث بخش مربوط به روایات تاریخی شاهنامه می‌توان به‌‌خوبی مشاهده کرد. اگرچه آفرینش روایات اساطیری و حماسی از رویدادهای تاریخی، مسلماً تابع ضوابط و شرایطی است که رعایت دقیق آن‌ها در قالب نظمی سَخته و سنجیده و استوار و کلامی متین و صریح؛ آن‌گونه که در شاهنامۀ فردوسی جلوه‌‌گر شده است، حاکی از تسلط و آگاهی بی‌نظیر فردوسی بر اساطیر گذشتۀ ملت ایران است، تاثیر عوامل ماوراء‌الطبیعی به وضوح در بخش تاریخی شاهنامه دیده می‌شود؛ به‌گونه‌ای که برخی از ماجراهای این قسمت عملاً با تخیل همراه است. نمونه‌هایی چند از این امر مانند یاری جستن از جادوگران، کمک ایزد سروش، اژدهاکشی، پیروزی‌های خارق‌العادۀ سپاهی کوچک بر ارتشی بزرگ همه از این نوع حوادث خارق‌العادۀ بخش تاریخی شاهنامه است. پژوهش حاضر به‌دنبال بررسی اساطیر و نمودهای آن در بخش تاریخ روایی شاهنامه  و نمود آن در نگاره‌های شاهنامه بایسنقری است.اهداف پژوهش:بررسی سبک و شیوۀ روایت رخدادهای اساطیری در بخش تاریخی شاهنامه.بررسی عناصر اسطوره‌ای را در بخش تاریخی شاهنامه و نگاره‌های شاهنامه بایسنقری.سوالات پژوهش:سبک و شیوۀ روایت رخدادهای اساطیری در بخش تاریخی شاهنامه چگونه است؟عناصر اسطوره‌ای در بخش تاریخی شاهنامه و نگاره‌های شاهنامه بایسنقری چه جایگاهی دارد؟

myths and epics in the historical narrations of shahnameh and its manifestation in the paintings of shahnameh baysanghari

the subject of aesthetics and its components have a wide and important dimension due to their close relationship with architectural design, with the perception of the audience, and are known as a stimulus for people to understand the visual components of architecture. the purpose of this study is to explain the aesthetic patterns used in the design of buildings, administrative index of tehran between 1340 to 1390. the research method of this research is applied and developmental in terms of purpose and the research method is descriptive-analytical and based on the nature of the data is quantitative-qualitative. the samples of this research have been selected based on 9 pre-revolutionary office buildings and 10 post-revolutionary office buildings. views were analyzed on the basis of cultural, economic and technological dimensions of qualitative content. criteria were also identified based on quantitative and qualitative dimensions and were assessed based on semi-structured interviews. the results show that the cultural dimension variable with (beta = 0.329) with significance coefficient (sig = 0.036) is the strongest predictor of the aesthetic category of buildings and the economic dimension variable is (271). beta = 0.0 with a significance coefficient (sig = 0.000) and in the second place, has the power of prediction in the model and in the third place, the technology dimension variable (beta = 0.149) with a significance factor (0 = sig) is.