خردگرایی و علم گرایی در شعر شاعران مشروطه و انعکاس ان در معماری دوران پهلوی

«خردگرایی» و «علم‌گرایی» از مظاهر مدرنیته‌اند و دوران مدرن، بر پایه‌ عقل استوار شده است. از منظر «خردگرایی مدرن»، نیروی عقل تنها منبع شناخت حقیقت است و بر این اساس، مدرنیسم شناخت شهودی و دیگر انواع شناخت را نمی‌پذیرد. مدرنیسم، اساس خود را بر علم‌گرایی جدید نهاده است و علوم عقلانی و طبیعی در این دوره ارج نهاده می‌شود. خردگرایی و علم‌گرایی به‌عنوان ارکان اساسی تمدن مدرن غربی، هم‌زمان با آشنایی ایرانیان در دوره‌ مشروطه با غرب، در آراء و افکار روشنفکران و روشنگران این دوره دیده می‌شود. شاعران دوره‌ مشروطه که پیشاهنگان روشنگری و روشنفکری در عصر مشروطه بودند هم‌زمان با دیدگاه‌های سیاسی-اجتماعی مدرن غربی، خردگرایی و علم‌گرایی را نیز در مرکز توجه خود قرارا داده‌اند. آن‌ها باور عمیق خود به خرد و عقلانیّت و علم و لزوم آموزش علوم عقلانی نوین را بیان داشته‌اند و دیدگاه‌های خردگرایانه و اعتقاد خود به علم و یافته‌های علمی را ابراز داشته‌اند. پژوهش حاضر تلاش دارد تا خردگرایی و علم‌گرایی را در شعر شاعران سرآمد مشروطه مورد پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده‌های منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. بررسی اجمالی در اشعار این شاعران، نشان از رسوخ گسترده‌ اندیشه‌های نوگرایانه در مورد خردگرایی و علم‌گرایی در اشعار این شاعران دارد و شعر مشروطه را شعری خردگرا و علم‌گرا، نشان می‌دهد.اهداف پژوهش:واکاوی مظاهر خردگرایی و علم‌گرایی در شعر شاعران مشروطه.بررسی مدرنیته و مظاهر علم‌گرایی در معماری دوران پهلوی.سوالات پژوهش:خردگرایی و علم‌گرایی نوین در شعر شاعران دوره مشروطه چه بازتابی یافته است؟مدرنیه و علم‌گرایی چه تاثیری بر معماری دوران پهلوی داشته است؟

modern rationalism and scientism and its manifestations in the poetry of the poets of the constitutional era

an important part of the ontology of iranian painting goes back to its foundations and mythological concepts. ferdowsi’s shahnameh is one of the most important texts, which is full of mysteries from the perspective of imagery and visual aspects of poetry. mythological concepts are one of the elements that create existence in these images. in this article, the authors specifically analyze the ontology and match the symbols; in mythology as well as in the image of kyomarth’s court from the shahnameh of tahmasbi, with the approach of islamic wisdom and mysticism, with the aim of discovering the factors that create existence in this image and examining the concepts and symbols of these elements of existence; and they are trying to answer the questions, firstly, what is the relationship between iranian and mythological aesthetics and islamic ontology with painting? secondly, what is the meaningful relationship between the symbolic elements and the existence of this painting? the present article has been compiled using the analytical-comparative method on the map of kyomarth court by collecting documents and analyzing the map. the findings show that the artist visually and symbolically used myths and features of nature as well as islamic wisdom and mysticism in order to conceptualize the story and give existence to the painting, and the artist made use of the shahnameh and the deep concepts of iranian wisdom and islamic literature and mysticism. that period has given a symbolic effect to existence in painting by projecting the elements of existence