بررسی تطبیقی اصلاحات مالیاتی خسرو انوشیروان در شاهنامه و منابع کلاسیک اسلامی با تاکید بر شاهنامه شاه طهماسبی

شاهنامۀ فردوسی میراث گران‌بهایی از تاریخ عصر باستان است که سرایندۀ آن با حفظ امانت‌داری رویدادهای آن دوره را با جزییات به نظم کشیده است. فردوسی در آن اثر از سیاست‌ها و رخدادهای خسرو یکم – که کمال مطلوب دانش شاهی به‌شمار می‌رود، به‌طور مفصل سخن رانده است. روایت‌های او از اصلاحات مالیاتی خسروانوشیروان (579 – 531) مانند گزارش‌های متون کلاسیک اسلامی بسیار ارزشمند است و بسیاری از داده‌های آن متون در مورد اصلاحات مالیاتی انوشیروان در شاهنامه وجود دارد و برخی داده‌ها را تنها فردوسی روایت کرده است. هدف این پژوهش بررسی ارزش داده‌ها و جزئیات تاریخی شاهنامه در مورد اصلاحات مالیاتی انوشیروان و سنجش تطبیقی آن با سایرمتون کلاسیک اسلامی و بیان همانندی‌ها و تفاوت‌های روایات آن‌ها با تاکید بر شاهنامۀ شاه طهماسب می‌باشد که با استفاده از روش کتابخانه‌ای به‌صورت توصیفی – تحلیلی انجام شده است. فردوسی با دقت به اصلاحات مالیاتی خسرو یکم پرداخته و اطلاعات منحصربه‌فردی از نرخ‌های مالیاتی، رسم سه قسط، روش ابلاغ  اصلاحات و... می‌دهد و بر بعضی متون کلاسیک اسلامی رجحان دارد و گاهی نیز از مبحثی چون تاسیس دیوان جدید سخن نمی‌گوید.اهداف پژوهش:بررسی اصلاحات مالی خسروانوشروان در شاهنامه فردوسی و منابع کلاسیک اسلامی.بررسی اصلاحات مالی خسروانوشروان در شاهنامه شاه طهماسبی.سوالات پژوهش:اصلاحات مالی خسروانوشروان چه بازتابی در شاهنامه فردوسی و منابع کلاسیک اسلامی داشته است؟اصلاحات مالی خسروانوشروان در شاهنامه شاه طهماسبی چگونه منعکس شده است؟

a comparative study of fiscal reforms of knosrow anushirvan in shahnameh and classical islamic references (by emphasizing on shahnameh of shah tahmasb)

ferdowsis shahnameh is the precious heritage of the ancient history that its composer has expressed in verse the events of the period in detail by keeping trustworthiness. ferdowsi has discussed about policies and the events of the first khosrow – who is considered as an ideal royal knowledge – in detail in shahnameh. his description of fiscal reforms of khosrow anushirvan (531 – 579 ad) is very valuable like reports of classical islamic texts so that a lot of data of those texts concernin fiscal reforms of anushirvan exists in shahnameh and some data has only narrated by ferdowsi. this article aims to investgate the value of shahnameh historical details and data concerning fiscal reforms of anushirvan and its comparative assessment with the other classical islamic texts and express their similarities and differences by emphasizing on shahnameh of shah tahmasb that has been analyzed by using library analytical – descriptive method. ferdowsi has exactly addressed fiscal reforms of the first khosrow and provides us with unique information concerning fiscal rates, quarterage tradition, method of imparting reforms, etc. shahnameh is superior to same classical islamic texts and sometimes does not speak about a subject such as the establishment of new divan.