جایگاه ایزد مهر در متون آیینی کهن و سلسله های باستانی ایران و انعکاس آن بر نگاره های اسلامی

از زمان‌های بسیار کهن ایزد مهر مورد پرستش اقوام آریایی بود. صفات منحصربه‌فردی که برای این ایزد برشمرده‌اند؛ مانند، دوستی، نور، فروغ، خورشید، عهد و میثاق، وی را خدایی خاص و محبوب برای پرستش قرار داده است. در تاریخ اسطوره‌های ایرانی نیز نقش‌آفرینی در پیروزی فریدون بر ضحاک در هفتمین‌ماه سال و یا آغاز پادشاهی وی را در ماه مهر می‌توان پیدا کرد. مهر خدایی آرام‌بخش، نیکخواه و پشتیبان اعمال و مناسبات شرافتمندانه بوده و برخلاف خدای ورونه که دهشتناک و خشن معرفی شده است، دشمن خشونت و تندی است. مهر ایرانی نیز همان مفاهیم لطف و مهربانی مهر هندی را دربردارد. نام او همواره با مظاهر آسمانی چون خورشید و ستارگان و ماه پیوند خورده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده‌های منابع کتابخانه‌ای به رشتۀ تحریر درآمده است. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که ایزد مهر در میان قوم آریایی‌های باستان به‌عنوان خدای بزرگ عهد و پیمان و فروغ روشنایی خورشید از منزلت و مقام سترگی برخوردار بود؛ به‌طوری‌که جایگاه والای این ایزد پس از مهاجرت آنان به هند و ایران در کنار سایر خدایان حفظ گردید. در منابع ودایی ایزد مهر دارای صفات و کارکردهای منحصربه‌فردی است که این ویژگی‌های در مراتب و اشکال دیگری در منابع زرتشتی نمود یافته است و جایگاه ویژه‌ای را برای وی در سلسله‌های هخامنشی تا ساسانیان ترسیم کرده است. نماد مهر در هنر اسلامی به‌خصوص در نگارگری اسلامی نیز تداوم یافته است.اهداف پژوهش:بررسی نقش ایزد مهر در ایران باستان.بررسی جایگاه ایزد مهر نگاره‌های دورۀ اسلامی.سوالات پژوهش:جایگاه ایزدمهر در سلسله‌های هخامنشی تا ساسانیان چگونه بوده است؟انعکاس جایگاه ایزدمهر بر نگاره‌های اسلامی چگونه است؟

the place of izad mehr in ancient religious texts and ancient dynasties of iran and its reflection on islamic paintings

the existence of some gaps in society in terms of the need for spirituality has caused spirituality enthusiasts to mistakenly resort to some claimants to satisfy this need:if these people are left alone, they will become a source of corruption for a part of the society and threaten the psychological and spiritual security of the society.now the question is whether the holy shari’a, which is sensitive to the security of the lives of the people, and to the corruption on earth that leads to the threat to life, and also to the psychological and social security of the people, or not?if such a punishment is considered from the point of view of the shari’a, what is the amount? is the title of corruptor on earth given to such people or not?to answer the extent of corruption on earth will be investigated and the questions raised will be try.