سبک‌شناسی نسخۀ خطی ضوابط عظیمیه در تطبیق با سبک نوشتاری کتیبه‌های فارسی حجاری‌های هند

«ضوابط عظیمیه» به‌سال 1130 (قرن دوازدهم ه.ق)، در فنّ لغت و بلاغت و دستور زبان، به‌دست محمّدعظیم قریشی تالیف شده ‌است. موضوع این اثر «زبان پارسی در منطقۀ شبه‌قاره» است. این نسخه در 414 صفحه با حاشیه‌نویسی و هامش‌نویسی نوشته شده ‌است. نکات و خصائص این نسخۀ خطی از قبیل رسم‌الخط نسخه، خصوصیات آوایی، واژگانی، دستوری و بلاغی این اثر مستخرج و با تفصیل و توضیح نشان داده شده‌اند. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزار گرد‌آوری کتابخانه‌ای به‌صورت سندپژوهی و روش داده‌کاوی تحلیل محتواست. در سطح آوا و واژگان آوردن کلمات به‌شکل و کاربردی خاص از شگردهای این مولف بوده‌ است. این متن از برخی ویژگی‌های نحوی عربی نیز بهره برده‌ است که در زبان فارسی امروز کاربرد کم‌تر و مختصرتری دارند. آرایه‌های ادبی در این متن سبک و کم‌تکرار بوده‌اند و در عوض آوردن شعر و مثل پربسامد و فراوان است. آوردن حروف ابجد و توجه به علم‌الاعداد نیز از ویژگی‌های برجستۀ این کتاب به‌شمار می‌رود.  با بررسی و تصحیح این اثر به این نتیجه رسیدیم که زبان پارسی و گسترش و آموزش آن در دورۀ حکومت گورکانیان در هندوستان دغدغۀ ادیبان و حکمرانان محسوب می‌شده و نگارش این کتاب و کتب مشابه و تهیۀ نسخه‌های خطی بعدی از روی آن ضرورت این تعلیم و گسترش را به اثبات می‌رساند. با اینکه این کتاب متعلق به حدود سه قرن پیش است، اما چون کتابی تعلیمی است تا حد امکان سهولت فهم در آن رعایت شده‌ است. در کتیبه‌های فارسی هندی نیز می‌توان سادگی و روانی بلاغی را مشاهده کرد.اهداف پژوهش:معرفی یک نسخۀ خطّی جدید در حوزۀ بلاغت و لغت و فنون ادبی دیگر در زبان فارسی حوزۀ شبه قاره.بررسی و شرح ویژگی‌های سبکی نسخۀ خطّی ضوابط عظیمیه.سوالات پژوهش:آیا در حوزۀ شبه‌قاره آنقدر زبان‌فارسی گسترش داشته است که زمینه‌ساز نگارش اثری فارسی و سلیس و روان در زمینۀ بلاغت و لغت و فنون ادبی شود؟باتوجه‌به وجود نسخۀ خطی «ضوابط عظیمیه» از محمدعظیم قریشی در قرن دوازدهم در شبه‌قاره، این متن دربردارندۀ کدام فنون ادبی است؟

stylistics of the manuscript of the great criteria in comparison with the writing style of the persian inscriptions of the indian sculptures

the family is the basis of society, the first building block of human collective life, the building block of society and the main center for the preservation and promotion of traditions, norms and social values. undoubtedly, the solid foundation of social ties and kinship relations in the emergence of human emotions is the center of the family. early and later mystics were aware of the importance and constructive role of the family. they have learned the necessary rules, customs and ethics of the family from religious, moral and mystical sources and have acquired the necessary skills. this study aims to express the role of practical mysticism components in the systematization of the family center and by descriptive method and library study shows that the people of conduct while respecting the sanctity of the family, including their spouse or children in paying attention and providing their mental health and happiness. they have also taken special care. mystics have been diligent in establishing a sincere relationship with everyone, especially with young children, and have played a role in playing and talking to children like themselves.