بررسی روابط بینامتنی اشعار عطار نیشابوری با داستان های قرانی انعکاس یافته در نگارگری صفوی

نظریه بینامتنی پدیده‌ای جدید در غرب، اما قدیمی و ریشه‌دار در ادبیات اسلامی است.  به‌کارگیری واژگان، مضامین و مفاهیم آیات  قرآن کریم در آثار ادبی یکی از جذاب‌ترین مباحث نقد ادبی به‌شمار می‌رود. اشعار عطار از جهت تاثیرپذیری از مفاهیم آیات قرآن دارای مناسبت‌های بینامتنی بسیاری است که باتوجه‌به رویکرد بینامتنی قابل‌مطالعه می‌باشند. از سوی دیگر، بخش زیادی از داستان‌های قرآنی که دارای زیبایی‌شناسی منحصربه‌فردی است در نگارگری دورۀ صفویه به کاررفته است. بررسی چگونگی انعکاس این مقوله در نگارگری صفویه حائز اهمیت است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی – مقایسه‌ای به بررسی وجوه تاثیرپذیری اشعار عطار نیشابوری از واژه‌ها، ترکیبات، تعبیرات، مفاهیم و مضامین آیات قرآن در سطوح اثرپذیری تلمیحی، گزاره‌ای، واژگانی به این نتایج رسیده‌ایم که از میان انواع روابط بینامتنی اشعار عطار با آیات قرآن، اثرپذیری تلمیحی و واژگانی از بسامد بیشتری برخوردار هستند. همچنین داستان‌های زیبایی قرآنی باتوجه‌به تاثیرگذاری در حوزۀ هنر به‌عنوان یکی از مضامین اصلی در نگارگری دورۀ صفویه در نظر گرفته شده است.اهداف پژوهش:بررسی روابط بینامتنی اشعار عطار نیشابوری با آیات قرآن.بررسی داستان‌های قرآنی در نگارگری صفویه.سوالات پژوهش:از روابط بینامتنی کدام نوع در اشعار عطار نیشابوری بیشتر مورد استفاده قرار گرفته‌است؟داستان‌های قرآنی در نگارگری صفویه چه بازتابی یافته است؟

investigating the intertextual relations of attar neyshabouri’s poems with quranic stories reflected in safavid painting

intertextual theory is a new phenomenon in the west, but old and deep-rooted in islamic literature. the use of words, themes and concepts of the verses of the holy quran in literary works is one of the most interesting topics in literary criticism. attar’s poems have many intertextual occasions that can be studied according to the intertextual approach in order to be influenced by the concepts of quranic verses. in this research, using the analytical-comparative method, we have examined the aspects of attar neyshabouri’s poems being influenced by the words, compositions, interpretations, concepts and themes of quranic verses at the levels of implicit, propositional, and lexical effectiveness. with quranic verses, allusive and lexical effects are more frequent.purpose of the researchinvestigating the intertextual relations of attar neyshabouri’s poems with quranic versesresearch questions1- which type of intertextual relations is most used in attar neyshabouri’s poems?2- what is the main purpose of attar neyshabouri in using other texts among his poems?3- how did attar use quranic concepts and themes in his poems?keywords: holy quran, attar neyshabouri, intertextuality, poetry