حقیقت اسرار عبادات (نماز، ‌‌‌حج) از دیدگاه آیت الله جوادی آملی و مقایسه با دیدگاه امام خمینی (ره) و اعجاز معماری خانه کعبه به عنوان جلوه ای هنری از اسرار حج

یکی از مهم‌ترین مقولات مذهبی که مورد توجه فلاسفه و عرفای مسلمان بوده است مسئله عباداتی چون نماز و حج است. به عقیده عالمان و عارفان دینی هر عبادتی را بطن و سری است که علما و عرفا به نحوی تلاش کرده‌اند تا براساس نظام فکری و عرفانی، اخلاقی و دانش و شناخت معرفتی خویش اسرار موجود در آن را شناسایی کنند. در بین عبادات نماز و حج از جایگاه والایی برخودار است؛ به‌طوری‌که در میان عرفا و علما بیشتر آیت‌الله جوادی آملی و امام خمینی(ره) به بررسی اسرار نهفته در این دو عبادت پرداخته‌اند. در رویداد بزرگ حج که با مرکزیت کعبه انجام می‌شود یکی از مقولات مهم چگونگی معماری این بنا است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده‌های منابع کتابخانه‌ای به رشتۀ تحریر درآمده است. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که هر دو عالم و عارف نگاهی عرفانی به اسرار موجود در نماز داشته‌اند با این تفاوت که نماز در دیدگاه امام خمینی (ره) یک رکعت و آن هم یک سفر عرفانی است و همچنین حج از نگاه امام خمینی (ره) یک عبادت سیاسی، اجتماعی، عرفانی و تربیتی و عبادی است؛ درحالی‌که آیت‌الله جوادی آملی بیشتر بر بُعد عرفانی و تهذیب نفس نماز و حج تاکید داشته است. معماری ساده و منحصربه‌فرد خانۀ کعبه نیز  در مراسم حج نقش مهمی در ایجاد احساس پرستش خداوند دارد.اهداف پژوهش:بررسی دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی و امام خمینی درباره نماز و حج.بررسی معماری خانه کعبه.سوالات پژوهش:دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی و امام خمینی درباره نماز و حج چگونه است؟معماری خانۀ کعبه دارای چه ویژگی‌هایی است؟

the truth of the secrets of worship (prayer, hajj) from the point of view of ayatollah javadi amoli and comparison with the view of imam khomeini and the miracle of the architecture of the kaaba as an artistic manifestation of the secrets of hajj

according to religious scholars and mystics, every worship is the heart and secret that scholars and mystics have tried to identify the secrets in it based on their intellectual and mystical, moral, knowledge and epistemological systems . among the worships of prayer and hajj, it has a high status, so that among most mystics and scholars, ayatollah javadi amoli and imam khomeini ( ra ) have studied the secrets hidden in these two worships . both scholars and mystics have a mystical view of the secrets of prayer , with the difference that prayer in imam khomeini’s view is a rak’at and it is a mystical journey, and hajj from imam khomeini ’ s point of view is a political, social worship . it is mystical, educational and devotional , while ayatollah javadi amoli has emphasized more on the mystical dimension and purification of the soul of prayer and hajj.