وحدت وجود در منظومه های امیر خسرو دهلوی در تبیین اصل وحدت و کثرت معماری مسجد شیخ لطف الله اصفهان

امیرخسرو دهلوی بی تردید بزرگ ترین شاعر پارسی گوی هند و یکی از شاعران شیرین سخن و نیرومند فارسی است که آثار وی به‌واسطۀ معانی آشنا که ارباب عشق و محبت بر حسب ذوق و وجدان خود آن را درمی یابند مقبول همه کس افتاده است. وحدت وجود به عنوان یکی از اصول جهان‌بینی عرفانی، موضوعی است که امیرخسرو دهلوی در اشعارش به آن پرداخته و با استمداد از زبان تمثیل مسئله وحدت وجود را بیان کرده و رویکردی همه جانبه به آن دارد. عارفان آنچه دیده و تجربه کرده اند را تعبیر می کنند. با درنظر گرفتن چگونگی شناخت خداوند که تنزیه به‌همراه تشبیه است و نیز مراتب توحید نظری و عملی و رسیدن به مرتبه‌ای از شناخت که همه چیز از خدا و به‌سوی اوست. باتوجه‌به رابطه خدا و عالم که نه براساس علیت، بلکه مبتنی‌بر تجلی است، عارفان مسلمان به مسئله وحدت وجود وقوف یافته و آن را با تعابیر مختلفی بیان می‌کنند. این پژوهش درصدد بررسی این موضوع در آثار این شاعر بوده تا ضمن کشف عناصر وحدت وجود به‌کار رفته در آثار این شاعر به ارزیابی آن‌ها بپردازد. از سوی دیگر مسئله محدت وجود به‌عنوان یکی از انگاره‌های مربوط به فرهنگ مذهبی در معماری مساجد نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. در این پژوهش به وحدت و کثرت در معماری مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان نیز پرداخته شده است. پژوهش حاضر که به روش توصیفی و تحلیل انجام شده است حاکی از این است که اصل وحدت وجود در ادبیات امیرخسرو دهلوی و معماری مسجد شیخ لطف‌الله نقش محوری دارد.اهداف پژوهش:بررسی وحدت وجود در منظومه های امیرخسرو دهلوی.بررسی اصل وحدت و کثرت معماری در مسجد شیخ لطف الله اصفهان.سوالات پژوهش:جایگاه وحدت وجود در منظومه های امیرخسرو دهلوی چگونه است؟جایگاه اصل وحدت و کثرت معماری در مسجد شیخ لطف الله چگونه است؟

the unity of the existence of the system, this is amir khusraw dehlavi, the role of explaining the origin of the unity and the multiplication of the architecture of the mosque of sheikh lotfollah isfahan

amir khosrow dehlavi is undoubtedly the greatest persian poet of india and one of the sweetest and most powerful persian poets whose works are understood by the familiar meanings that the lord of love and affection according to his taste and conscience understands. yaband has been accepted by everyone. the unity of existence as one of the principles of mystical worldview is a subject that amir khosrow dehlavi has addressed in his poems and with the help of allegory language he has expressed the issue of unity of existence and has a comprehensive approach to it. mystics interpret what they have seen and experienced. persian poetry has a great capacity to interpret these mystical experiences. amir khosrow, having a scientific background on religious sciences and knowledge, and having a delicate poetic taste, has easily..but the unity of existence is the same as monotheism. considering how to know god, which is purification with simile, as well as the levels of theoretical and practical monotheism, and reaching a level of knowledge that everything is from god and to him, and considering the relationship between god and the universe, which is not based on causality, but it is based on manifestation, muslim mystics are aware of the issue of unity of existence and express it with different interpretations. this research seeks to study this issue in the works of this poet in order to discover the elements of unity of existence used in the works of this poet to evaluate them.