اقتباس مفاهیم قرآنی در مقتل های نسخه خطی صحیفه قاصریه و انعکاس آن بر پرده خوانی قاجاری

صحیفۀ قاصریه اثر قاصر کرمانی از شاعر عصر بازگشت ادبی است. این نسخۀ خطی شامل پنج مقتل در رویدادهای کربلا و در چهار هزار بیت سروده شده است. یکی از رایج‌ترین شیوه های بهره‌گیری از آیات قرآن کریم در شعر، اقتباس و انواع آن است. قاصر کرمانی در صحیفۀ خود از آیات قرآن کریم، بهره جسته است. او  در استفاده از آیات قرآنی زیاده‌روی نمی‌کند، و همواره جانب اعتدال را نگه می‌دارد. از سوی دیگر، او آیات را برای اثبات مدعای خویش به‌کار می‌گیرد. با مطالعۀ  صحیفه قاصریه می‌توان به میزان دانش و تسلط قاصرکرمانی به آیات قرآن کریم پی برد. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر ابزار کتابخانه‌ای به این سئوال پاسخ دهد که کدام یک از اقسام اقتباس در صحیفۀ قاصریه، کارکرد و بسامد بیشتری دارد؟مضامین قرآنی و مقتل‌نویسی چه بازتابی در پرده‌خوانی دورۀ قاجار داشته است؟ براساس نتایج تحقیق، قاصر کرمانی در صحیفه قاصریه اغلب از معنی و مضمون آیات قرآن کریم بهره گرفته است. اقتباس وی از قرآن کریم نوعی اقتباس آزاد و غیرمستقیم محسوب می‌شود؛ این امر دال بر توانایی و انس و الفت شاعر با قرآن کریم است و چنین اقتباسی را باید اقتباس خلاق نامید. بررسی مضامین پرده‌خوانی دورۀ قاجاری نیز حاکی از امتداد کاربست مفاهیم قرآنی در این هنر است.اهداف پژوهش: 1. بررسی مفاهیم قرآنی در مقتل‌های نسخۀ خطی صحیفۀ قاصریه.2. بررسی مقتل‌های نسخۀ خطی صحیفۀ قاصریه بر پرده‌خوانی قاجاری.سوالات پژوهش:1. مفاهیم قرآنی در مقتل‌های نسخۀ خطی صحیفۀ قاصریه چه جایگاهی داشته است؟2. مضامین قرآنی و مقتل‌های صحیفۀ قاصریه چه بازتابی بر پرده‌خوانی قاجاری داشته است؟

adaptation of quranic concepts in the murders of the manuscript of sahifa qaserieh and its reflection on qajar screen reading

sahifa ghaserieh is from qasser kermani, a poet of the literary return era. this manuscript contains five murders in the events of karbala and is written in four thousand verses. one of the most common ways to use the verses of the holy quran in poetry is adaptation and its types. qaser kermani has used the verses of the holy quran in his sahifa. he does not exaggerate in reciting qur’anic verses, and always maintains moderation. he uses verses to prove his claim. by studying the sahifa qasiriyya, one can understand the extent of qaser kermani’s knowledge and mastery of the verses of the holy quran. the present article tries to answer the question with a descriptive-analytical method based on library tools, which of the types of adaptation has more function and frequency in the short page? according to the results of research, qaser kermani in the sahifa of qasiriyya often uses the meaning and content of the verses of the holy quran and his adaptation of the holy quran is a kind of free and indirect adaptation; this indicates the ability and love of the poet with the holy quran, and such an adaptation should be called a creative adaptation.