بازتاب جنسیت و سبک زندگی در خانه های دوره قاجار اردبیل

منظور از جنسیت و سبک ‌زندگی نوعی پدیدۀ اجتماعی‌شدۀ جنسیت است که روی فضای معماری تاثیر گذاشته است. هدف پژوهش این است که با بررسی جامعۀ آماری ارتباط بین جنسیت و معماری خانه‌های قاجاری اردبیل با در نظر گرفتن مکان مطبخ بررسی و تحلیل شود. پرسش تحقیق این است که موضوع جنسیت چگونه در طراحی و ساخت خانه‌های قاجاری اردبیل نقش داشته است؟ در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی، و تاریخی-تفسیری استفاده شده است. جامعۀ آماری، خانه‌های قدیمی شهر اردبیل است که از بین آن‌ها 6 نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. برای گردآوری داده‌ها به‌صورت اسنادی از کتب و مقالات؛ و مشاهده میدانی انجام شده است. مبانی نظری تحقیق بر این دیدگاه استوار است که سبک‌زندگی و جنسیت در شکل معماری خانه‌های اردبیل بازتاب داشته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در دوران قدیم، سبک‌ زندگی و جنسیت بر چگونگی و ساخت خانه‌ها تاثیر داشت. به‌عبارتی دیگر، زنان به علت اوضاع اجتماعی آن دوره‌ها باید از دید نامحرمان به دور می‌بودند. چون زمان بسیاری را در مطبخ سپری می‌کردند به همین دلیل از آنجا می‌توانستند فضای بیرون یعنی حیاط را ببینند، متوجه آمدن و حضور میهمانان شوند و در عین‌حال نباید کسی از درون حیاط دید به آن‌ها داشته باشد. این پدیده سبب شد که اغلب مطبخ‌ها در شهر اردبیل در زیرزمین خانه ساخته شوند.اهداف پژوهش: 1. مشخص‌کردن رابطۀ سازماندهی فضا در خانه‌های قاجاری اردیبل با مسئله جنیست.2. مشخص‌کردن رابطۀ جایگاه زنان و ویژگی‌های معماری عمارت‌های دورۀ قاجار در اردبیل.سوالات پژوهش:1. چه رابطه‌ای بین هویت جنسیتی و هویت فضایی در عمارت‌های مسکونی دورۀ قاجار در اردبیل وجود دارد؟2. ویژگی‌های معماری در خانه‌های شهری اردبیل در دورۀ قاجار چگونه از هویت جنسیتی و جایگاه اجتماعی، مذهبی و موقعیت زنان و مردان تاثیر پذیرفته است؟

reflection of gender and lifestyle in the houses of the qajar period in ardabil

the body of the house is affected by many factors, not all of which are on the same level in terms of importance and impact. one of the most important of them is the characteristics of the lifestyle, the changes of which change the behavioral pattern of the residents and, consequently, the physical features in the architecture of the houses. with this assumption, in the present article, by determining the position and importance of the lifestyle category. the research method in this research was analytical-descriptive and its information was collected by library method.then, in the practical part, the factor analysis method was used to examine the correlation between the factors. in this regard, a closed questionnaire with a five-point likert scale was designed by researchers and used to analyze them smart pls software.the results of the research show that over time, changes in the lifestyle of residents have caused changes in different parts of the house and a kind of stepped modernity has been formed in the stepped houses of paveh. in fact, the right relationship is established between physical features and contemporary lifestyle. finally, it can be said that the body of the house from the location of the rooms in the house to interior materials, facade materials and the introduction of new technology into the house, the gradual removal of some spaces and the need for new spaces for new functions have a significant relationship with factors affecting lifestyle.