بررسی نقش نشانه‌های شیعی در مراتب حس مکانی اماکن مقدس دوران صفویان (نمونه موردی مسجد امام و مسجد شیخ لطف‌الله)

در مساجد بازمانده از دورۀ صفویه در شهر اصفهان،  اصول معماری به چشم می خورد که به ‌عنوان زیرساخت تصمیم‌گیری طراحان این دوره در طراحی نقوش و تزیینات بوده است. بخشی از این تزئینات ارتباط مستقیمی با مفاهیم شیعی دارد لذا بررسی آن می توان سهمی در شناخت ماهیت معماری این دوره داشته باشد. روش این پژوهش توصیفی و تحلیلی و با رویکرد کمی و کیفی است. ترکیبی از نوع لانه به لانه کیفی در کمی است که در مرحله کیفی از دو تکنیک مجزا برای شناخت و ارتباط دهی استفاده می‌شود که شامل دلفی و کدگزاری است. در بخش کمی با آزمون‌های آماری استنباطی است. کاربران فضای در این مساجد می باشند که به علت عدم داشتن اطلاعات دقیق با استفاده از جدول مورگان محاسبه‌شده که تعداد 384 نفر برای انتخاب بیشترین تعداد برگزیده می‌شود. نتایج مصاحبه با  آن متخصصین با نرم‌افزار atlasti مورد تحلیل قرار گرفت و در بخش کمی با آزمون‌های آماری استنباطی و با استفاده از نرم‌افزار spss سهم عاملی هر یک از نشانه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد بیشترین سهم عاملی مربوط به شکل دهی به فضاهای بزرگ و کوچک که شامل محراب، حوض‌خانه، شبستان، صحن مسجد، گنبد می شوند، با مقدار (1.000) است و کمترین سهم عاملی مربوط به مصالح معماری با مقدار (0.523) است. آرایش فضاها در مساجد در دوره صفوی به خصوص مساجد شیخ لطف‌الله و امام، موجب شده که انگاره ای فضایی آرام و زیبا شکل گیرد و ترکیبی پرمایه و شگفت انگیز ابداع شود.اهداف پژوهش:1. بررسی و تحلیل انواع نشانه‌های شیعی در مسجد شیخ لطف الله و امام اصفهان.2. بررسی نقش نشانه های شیعی بر طیف‌های گوناگون حس مکان در مسجد شیخ لطف الله و امام اصفهان.سوالات پژوهش:1. نشانه های شیعی در در مسجد شیخ لطف الله و امام اصفهان کدام اند؟2. کدام‌ یک از نمادهای شیعی در هر یک از مراتب حس مکانی دارای تاثیر بیشتری می‌باشند؟