تحلیل مقایسه‌ای پیکره‌ مسجد شیخ لطف‌اللّه در اصفهان با مسجد سلطان احمد در استانبول (برمبنای رویکرد کالبد محور)

مسجد نمایی از هنر است؛ در این بنا  نه تنها مذهب و هنر با یکدیگر تلاقی پیدا می‌کنند بلکه مهم ترین نماد هنر اسلامی و خصوصیات متمایز آن نمودار می شود. ارتباط پیکره‌ مسجدها با هندسه و نقش و نگار کاربردی در آن ها، انسجام و نماد یگانگی خالق یکتا در بافت فیزیکی آن ها یکی از اصلی‌ترین عوامل ایجاد هویتی روحانی و قدسی است. ایران و امپراطوری عثمانی در دوران صفویه به دلیل تفاوت‌های مذهبی، رقابت‌های سیاسی و تاثیر اروپا بر هر دو کشور از ارتباطات جدید و اثرات فرهنگی و هنری نزدیکی برخوردار بودند. نحوه کاربرد مفاهیم و اجزاء معماری به همراه بررسی شیوه‌های معماری هر منطقه و موقعیت جغرافیایی، رابطه‌ پیکره‌ها و فضاها با یکدیگر و موقعیت پیکره‌های ساختمانی مسجد و رابطه‌ی آن ها با یکدیگر اهمیت زیادی دارد. شناخت خصوصیات معماری صفویه و عثمانی با مطالعه‌ مسجدهای شیخ لطف‌اللّه و سلطان‌احمد (به عنوان مطالعه‌ی پژوهشی) در این پژوهش انجام می شود. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که علی‌رغم رمز و راز و نقش و نگارهای کل ساختمان در بناهای اسلامی و تفاوت موجود بین هر دو مسجد باز هم با نمایشی از هماهنگی و تزئینات زیادی روبرو می‌شویم بنابراین فرم و شکل ورای هر تزئین در راستای ارزش‌ها و مفاهیم اسلامی و بیان‌گر یگانگی و اتحاد هستند.اهداف پژوهش:1. بررسی رابطه کالبد مساجد با ویژگی های هندسی آن ها در جهت احیای هویت اصیل معماری اسلامی.2. بررسی هندسه به کار برده شده در عناصر کالبدی و نقوش دو مسجد شیخ لطف الله و مسجد سلطان احمد. سوالات پژوهش:1. چه تفاوت ها و شباهت هایی از نظر عناصر کالبدی و ارتباط آن ها با یکدیگر در دو مسجد شیخ لطف الله و سلطان احمد وجود دارد؟ 2. چه ویژگی های هندسی در عناصر کالبدی و نقوش مسجد شیخ لطف الله و مسجد سلطان احمد وجود دارد؟

a comparative analysis of the overall body of sheikh lotfollah mosque in isfahan with sultan ahmad mosque in istanbul (based on a body analysis approach)

the mosque is a manifestation of the arts, in which not only does religion meet with art, but it also has the most important manifestations of islamic art and its distinctive features. the body connection of the mosques to the geometry and motifs used in them, the unity and manifestation of the oneness of the unique creator in the physical body texture, is one of the essential factors in the formation of spiritual identity and sacred culture. iran and the ottoman empire in the safavid era, due to differences in religion, political rivalries, and european influence in both countries saw new relations and cultural and artistic influences became tight. understanding the structural features of the architecture of the safavid and ottoman era, studying the mosques of sheikh lotfollah and sultan ahmad (as a case study) and how to apply the concepts and elements of architecture, as well as considering the architectural practices of the region and geographical location, the relationship of the bodies and spaces to each other and the positioning of the mosque building bodies and their relation to each other is also important. the present research is accomplished via descriptive and analytical methods and relying on library resources. the findings of the research indicate that despite the mystery and patterns of the whole building in islamic buildings and the difference between the two mosques, we still encounter a display of harmony and many decorations. therefore, the form and procedure behind each decoration are in line with islamic values and concepts and express unity and accord.research aims:1. investigating the relationship between the body of mosques and their geometric features in order to revive the original identity of islamic architecture.2. studying the geometry used in the physical elements and designs of the two mosques of sheikh lotfollah and sultan ahmad mosque.research questions:1. what are the differences and similarities in terms of physical elements and their relationship with each other in the two mosques of sheikh lotfollah and sultan ahmad?2. what geometric features are visiable in the physical elements and designs of sheikh lotfollah mosque and sultan ahmad mosque?