نقد تکوینی پردۀ نقاشی هجران شمارۀ یک، اثری از حبیب الله صادقی

تابلوی هجران شمارۀ یک، اثر حبیب الله صادقی، بهمن‌ماه 1368 در ابعاد 260 در 140 سانتی‌متر و در کادری مستطیلی-افقی اجرا ‌شد و تکنیک این اثر، میکس‌مدیاست. نوشتار حاضر بر آن است، با استفاده از روش نقد تکوینی به مطالعۀ پردۀ نقاشی هجران شمارۀ یک اثر حبیب الله صادقی به مثابه متنی تصویری بپردازد. در این روش نقد، به جای پرداختن به متن نهایی، مراحل تکوین متن، مورد بررسی قرار‌می‌گیرد. از این رو، به واسطۀ پیگیری عناصر و مستندات پیشامتنی و بررسی روابط میان آن‌ها با متون پیرامونی اعم از پیرامتن، فرامتن و پیش‌متن، علاوه بر شناسایی علل و عوامل دگرگونی پیشامتن‌های یک متن، فرآیند آفرینش و تکوین آن، بازسازی می‌شود. موضوعی که در این پژوهش، مطرح شده‌است، چگونگی فرآیند تکوین و آفرینش پردۀ نقاشی «هجران شمارۀ یک» و عناصر برون‌متنی و درون‌متنی اثرگذار در شکل‌گیری این اثر است. لذا پس از  تبیین روش نقد تکوینی، پردۀ نقاشی هجران از حبیب الله صادقی برمبنای الگوی نقد تکوینی، مورد تحلیل قرار گرفت. با تشریح روابط میان عناصر پیرامتنی، فرامتنی، پیش‌متنی و پیشامتنی، هم چنین رفتار تکوینی نقاش، مشخص گردید که در تکوین این تابلو، نقاش از اتود و اسکیس استفاده نموده است. به علاوه، این متن متاثر از دو پیرامتنِ رحلت امام و عناصر نگارگری است. از سوی دیگر، پیگیری عناصر پیشامتنی این اثر، بیان‌گر تاثیر «اسطورۀ هدف» بر سبک خلق عملی این تابلوی نقاشی است. این پژوهش از منظر هدف، بنیادی و از جهت روش، توصیفی-تحلیلی است که داده‌های آن به شیوۀ اسنادی و گفت و گوی حضوری جمع‌آوری شده است. اهداف پژوهش: 1. تبیین کاربرد نقد تکوینی در مطالعۀ آثار نقاشی. 2. شناسایی فرآیند تکوین پردۀ نقاشی «هجران شمارۀ یک» از حبیب‌الله صادقی.سوالات پژوهش: 1. فرآیند تکوین و آفرینش پردۀ نقاشی «هجران شمارۀ یک» چگونه است؟ 2. کدام عناصر برون‌متنی و درون‌متنی در فرآیند تکوین آن، اثرگذار بوده‌اند؟

a formative criticism of the painting “hejran number one” by habibullah sadeghi

the painting of “hejran number one”, by habibullah sadeghi, was completed in february one989 in dimensions of 260 x one40 cm and in a rectangular-horizontal frame, and the technique of this work is diversified media. the purpose of this article is to study the painting of hejran number one by habibullah sadeghi as a visual text using the formative criticism method. in this method of criticism, as an alternative of dealing with the final text, the stages of text development are examined; therefore, by tracking pre-text elements and documents and by examining the relationships such features and the surrounding texts, including para-text, meta-text and pretext, in addition to identifying the causes and factors of transformation of the pretexts of a text, the process of its creation and development is reconstructed. the subject that has been raised in this research is how the process of the creation of the hejran number one painting and the extra-textual and intra-textual elements that are effective in the formation of this work; therefore, after explaining the formative criticism method, the hejran painting by habibullah sadeghi is analyzed based on the mentioned method. by describing the relationships between para-textual, meta-textual and pre-textual elements, as well as the painter’s developmental behavior, it was found that the painter applied etudes and sketches in the development of this painting. also, this text is influenced by the two para-texts of imam khomeni’s passing and painting elements. on the other hand, the pursuit of the pre-textual elements of this work displays the influence of the legendary aim on the practical creative style of this painting. this study is fundamental in terms of research aims and descriptive-analytical from the point of view of methodology.research aims:1. an amplification on the use of formative criticism in the study of paintings.2. an identification on the developmental process of the painting hejran number one by habibullah sadeghi.research questions:1. what is the process of creation of hejran number one painting?2. which extra-textual and intra-textual elements have been effective in the process of its formation?