هنر و صناعت صفوی از منظر مشائیان (با تاکید بر نظریه میرفندرسکی در رساله صناعیه)

در دورۀ حکومت صفویه (907-1135ه.ق) هنر و صنایع وارد مرحله ای جدید از شکوفایی شد. با‌این‌حال هنرهای مختلف در این دورۀ تاریخی، فراز‌و‌‌فرودهای زیادی را تجربه کردند. این تحول از نگاه فلاسفۀ این زمان دور نماد و هر یک به بررسی این تغییرات و علل بنیادی آن پرداخته اند؛ لذا بررسی دیدگاه آن ها دربارۀ هنر و صنایع این دوره قابل تامل است. روش انجام پژوهش حاضر توصیفی و تحلیلی و بر پایۀ منابع کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که از نظر فلاسفه مشائی بقای اثر هنری با اندیشۀ پسِ‌پُشتِ آن و جاودانگی نام هنرمند با دانایی، خیال پردازی و توانایی در صورت پردازی معنا ممکن است. در این دورۀ تاریخی  هنر به‌عنوان فضیلت، وجه مشترک همۀ افراد جامعه بدون توجه به طبقۀ آن هاست. در ایران اصل وظیفه شهریاران، حفاظت از ملک، دین، بسامانی سرزمین و نیل آن به‌سوی سعادت، تعالی و گسترش عدالت‌ است. تعالی و تدانی امور سرزمین از جمله درستی انجام امور توسط پیشه‌وران تحت تاثیر عملکرد و تفکر شهریار صاحب فره یا شهریار است. میرفندرسکی در رسالۀ صناعیه مدعی صناعت رو‌به‌زوال و کم‌فروغ شدن اشتداد آن است؛ به این معنا که شهریاران صفوی دچار خطا و اشتباه شده، فره خود را از دست داده و ظلم شان فراگیر شده است. یکی از مهم‌ترین عوامل نیل جامعه به سعادت؛ تفکر، خلاقیت، پشت‌کار و دوری از تن‌آسایی در کار بر مبنای نیاز زیر نظر حاکم حکیم است.اهداف پژوهش: 1. بررسی هنر و صناعت صفوی از منظر مشائیان. 2. بررسی و مقایسه هنر دوران صفوری با نظریه میرفندرسکی. سوالات پژوهش: 1. هنر و صناعت صفوی از منظر مشائیان چگونه است؟ 2. هنر دوران صفوری براساس نظریۀ میرفندرسکی چگونه است؟

safavid art and craft from the perspective of the peripatetic (with emphasis on mirfendersky’s theory in the treatise on industry)

during the safavid reign (907-1135 ah), art and industries entered a new stage of prosperity. conversely, various arts experienced many diversities during this historical period. from the point of view of the philosopher, this alternation is far from symbolic and many have investigated these changes and their fundamental causes; therefore, it is worth considering their views on the arts and industries of this period. the method of conducting the present research is descriptive and analytical based on library sources. the findings of the research indicate that, according to the philosophers of peripatetic school, the survival of the work of art is possible with the principal behind it and the immortality of the artist’s name with knowledge, imagination and the ability to express meaning. in this historical period, art as a virtue, is common to all members of society regardless of their class. in iran, the main duty of princes is to protect the property, religion, orderliness of the land and its achievement towards prosperity, excellence and the spread of justice. the excellence and understanding of land affairs, including the correctness of accomplishments by professionals, is influenced by the performance and thinking of shahriar sahib farah or shahriar. mirfendersky in his treatise on industry claims that the industry is declining and its intensity is decreasing; this means that the safavid princes have made mistakes, lost their dignity and increased their cruelty. one of the most important factors for society to achieve happiness; thinking, creativity, perseverance and avoiding complacency in work is based on necessity under the supervision of the wise ruler.research aims:1. investigating safavid art and industry from the perspective of the peripatetic school.2. exploring and associating the art of the safavid era with mirfendersky’s theory.research questions:1. what are the cultural factors influencing the formation process of signs and symbols in islamic art that are perceived from the productions of occult sciences?2. how can the expression of mystery in iranian-islamic works of art be studied and analyzed with the eco-cultural semiotics approach?