زیبایی شناسی تصاویر طنز بیدل و کلیم و انعکاس آن در هنر عصر صفوی

در عصر صفوی که یکی از درخشان ترین دوره های هنر ایرانی – اسلامی است، جریان های ادبی و هنری، روایت گری کامل از فرهنگ مردم آن روزگار است که افق های دید هنرمند را گسترش می دهد. ارتباط تنگاتنگ میان شعر و نقاشی ایرانی در این عصر و درهم تنیدگی شعر با طنز از ویژگی های بارز هنر این دوره است. از میان شاعران طنزپرداز معروف این دوره می توان به بیدل و کلیم اشاره کرد که مفاهیم طنزآمیز و انتقادی را با شگردهای هنری خاص خود آورده اند. مسئله ای که اینجا مطرح است زیبایی شناسی طنزهای موجود در آثار ادیبانی چون بیدل و کلیم و بازشناسی این زیبایی در هنر دوره صفوی است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیل و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای به رشته تحریر در آمده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که شاعران مذکور در ساختار طنزهای خود با زبان ادبی – هنری و با آگاهی از رموز بلاغت، کلام رندانه خود را در خطاب به اهل تفکر و تامل سروده اند. از میان نقاشان معروف این عصر نیز می توان به کمال الدین بهزاد و رضا عباسی اشاره کرد که با نگرشی جدید به خلق نقاشی های پرمایه پرداخته اند. نقاشان نیز همانند شاعران طنزپرداز، مفاهیم و معانی جامعه پیرامون خود را با بیان زنده و جاندار که حاکی از تشخیص ویژه آنهاست، به خوبی تصویر کرده اند. همگامی و هماهنگی میان شعر و نقاشی را می توان در محافل اجتماعی آن روزگار بویژه در قهوه خانه دانست که با حضور اقشار مختلف مردم به طرح و نقد شعر و پیوند آن با  نقاشی پرداخته اند. اهداف پژوهش: 1. تبیین انگیزه شاعران از طرح مقوله های طنزآمیز در خلال آثارشان. 2. بازشناسی انعکاس فرهنگ مردم عصر صفوی در شعر و نقاشی های آن دوره. سوالات پژوهش: 1. بیدل و کلیم از عناصر بلاغی چگونه در طنزهای خود بهره جسته اند؟ 2. آیا نقاشی های عصر صفوی توانسته است بازتاب دهنده فرهنگ مردم آن روزگار باشد؟

aesthetics of satirical images of bidel and kalim and its reflection in the art of the safavid era

in the safavid era, which is one of the most brilliant periods of iranian-islamic art, the literary and artistic currents are a complete narration of the culture of the people of that time, which expands the artist’s horizons. the close relationship between iranian poetry and painting in this era and the entanglement of satirical poetry is one of the distinctive features of the art of this period. among the famous satirical poets of this period, bidel and kalim can be mentioned, who brought satirical and critical concepts with their own artistic techniques. the issue that is raised here is the aesthetics of satire in literary works such as bidel and kalim and the recognition of this beauty in the art of the safavid period. the present research is completed via a descriptive and analytical approach, relying on the data of library sources. the findings of the research indicate that the mentioned poets wrote their eloquent words in the structure of their satires with literary-artistic language and by acquiring the secrets of rhetoric, they addressed the people of thought and reflection. among the famous painters of this era, kamal- al din behzad and reza abbasi, who created rich paintings with a new attitude can be named. painters, like satirical poets, have well portrayed the concepts and meanings of the society with a vivid expression that indicates their characteristic recognition. the synchronicity and harmony between poetry and painting can be seen in the social circles of the time, especially in the coffee houses, where different classes of people were present to discuss and critique poetry and its association with painting.research aims:1. explaining the motivation of poets to design satirical categories in their literary works.2. recognizing the reflection of the culture of people of the safavid era on the poetry and paintings of the period.research questions:1. how did bidel and kalim use rhetorical elements in their satires?2. have the paintings of the safavid era been able to reflect the culture of the people of that time?