مولفه های علوی در اندیشه های سیاسی سید قطب الدین نیریزی در تطبیق با مضامین مذهبی کتیبه های مقبره سید احمد نیریزی در نیریز

تاکنون اندیشه های حضرت علی (ع) از زوایای گوناگون بررسی شده است؛ اما کمتر به صورت مستقل به بازتاب آن در اندیشۀ علمای شیعی توجه شده است. یکی از علمای شیعه سید قطب الدین نیریزی (متوفی1173ه.ق) است. سید قطب الدین نیریزی از حکمای شیعۀ عصر صفوی است که نقش مهمی در تحول گفتمان سیاسی- شیعی زمانۀ خویش داشته است. گرچه معرفت شناسی دینی وی از سوی محققان مطالعه شده‌؛ اما تاکنون اندیشۀ سیاسی ایشان مغفول مانده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده‌های منابع کتابخانه ای و مشاهدات میدانی انجام شده است. در این پژوهش بر‌اساس روش جستاری توماس آرتور اسپریگنز، مهم‌ترین مولفه های علوی تاثیرگذار در اندیشۀ سیاسی سید قطب‌الدین نیریزی واکاوی شده و با مضامین مذهبی کتیبه های مقبره سید احمد نیریزی مقایسه شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که سید قطب الدین نیریزی به پیروی از حضرت علی (ع) و به تبع آن مولفه های اصیل علوی از‌جمله نهج البلاغه و زیر‌مجموعه های آن همچون تعقل‌گرایی و اختیار باوری سعی در بنای اندیشه سیاسی خویش داشته است؛ از‌این‌رو نقد علمای قشری، نقد حاکمیت صفوی، توجه به اهمیت و جایگاه مردم در ادارۀ جامعه و انتخاب سلطان، مهم ترین دلالت های تبیینی (‌وضعیتی) و تاکید بر عمل مسئولانه در برابر انزوای عافیت طلبانه و اجرای تعهدنامۀ سیاسی، مهم ترین دلالت ها و مقومات هنجاری و تضمنات سیاسی اندیشۀ سید قطب الدین نیریزی بوده که این نکات با مضامین کتیبه های مقبره سید احمد نیریزی برابری می کند.اهداف پژوهش 1. بازشناسی مولفه های علوی در اندیشۀ سیاسی سید قطب الدین نیریزی؛ 2. تطبیق اندیشه های سیاسی سید قطب الدین نیریزی با کتیبه های مقبرۀ سید احمد نیریزی. سوالات پژوهش 1. مولفه های علوی چه تاثیری بر اندیشه سیاسی سید قطب الدین نیریزی داشته است؟ 2. مضامین کتیبه های مقبرۀ سید احمد نیریزی چه شباهتی با اندیشه های علوی سید قطب‌الدین نیریزی دارد؟

alavi components in the political thought of seyyed qutbuddin neyrizi in comparison with religious concepts of the inscriptions of the tomb of seyyed ahmad neyrizi in neyriz

so far, the thoughts of imam ali (pbuh) have been studied from various angles, but less attention has been paid to its reflection in the thought of shiite scholars. one of the shiite scholars is sayyid qutbuddin neyrizi (deceased 1173 ah). seyyed qutbuddin neyrizi is one of the shiite scholars of the safavid era who bestowed a significant role in the evolution of the shiite political discourse of his time. although his religious epistemology has been studied by scholars, his political thought has so far been neglected. the present study is a descriptive and analytical method based on library resource data and field observations. in this research, based on the research method of thomas arthur springs, the most imperative influential alavi components in the political thought of seyyed qutbuddin neyrizi have been analyzed and compared with the religious themes of the inscriptions of the tomb of seyyed ahmad neyrizi. the results of the research indicate that seyyed qutbuddin neyrizi, following imam ali (pbuh) and consequently the original alavi components such as nahj al-balaghah and its subsets such as rationalism and authoritarianism, attempted to build his own political thought, thus critique of cortical scholars, critique of safavid rule, attention to the importance and position of the people in the administration of society and the election of the sultan, the most important explanatory (situational) implications and emphasis on responsible action against welfare isolation and demanding the implementation of the political pledge were all among the most important implications and normative elements and political guarantees of the opinions of seyyed qutbuddin neyrizi, which are equal to the contents of the inscriptions on the tomb of seyyed ahmad neyrizi.research aims:understanding the value of alavi components in the political thought of seyyed qutbuddin neyrizi.comparing the political ideas of seyyed qutbuddin neyrizi with the inscriptions on the tomb of seyyed ahmad neyrizi.research questions:what effect did the alavi components have on the political thought of seyyed qutbuddin neyrizi?what are the similarities between the inscriptions on the tomb of seyyed ahmad neyrizi and the alavi thoughts of seyyed qutbuddin neyrizi?