موانع معرفتی و حکیمانه کمال در حدیقه الحقیقه سنایی و انعکاس آن در هنر وحیانی

سنائی (545-463ه.ق) اولین شاعری است که تصوف و زهد و عرفان را به صورت جدی وارد شعر فارسی کرد و این مسئله نشان می دهد که مسائل عرفانی در تکوین جهان بینی وی نقش موثری داشته است. بازتاب جهان بینی عرفانی سنائی در قالب مباحث توحیدی، ستایش انبیا و اولیاء حق، بیان نکات برجسته زندگی اصحاب و انصار پیامبر(ص) و مشایع بزرگ مبارزه با نفس و مهار نمودن حرص و اعراض از دنیا و ترک خودپرستی، تشویف به سیر و سلوک، تحصیل ایمان، عشق و ... در حدیقه الحقیقه اثر مهم وی نمایان است. پیام و هدف سنائی در این اثر بر محور توحید زهد و عشق استوار است که در پناه شریعت و از طریق درون بینی و ترک ظواهر قابل حصول است. مسئله ای که اینجا می توان مطرح کرد موانع معرفتی در حدیقه الحقیقه سنایی و ماهیت انعکاس آن در هنر وحیانی است. یافته های پژوهش نشان داد که نوع انسان شناختی عرفای اسلامی به ویژه سنایی بر چگونگی اندیشه انسان شناسی او به شدت تاثیرگذار بوده است، بنابراین بررسی مبانی انسان نگری و انسان شناسی سنایی کمک شایانی در شناخت انسان آرمانی دارد. انسان آرمانی سنایی که در چارچوب کلام الله و سنت پیامبر اعظم معرفی می گردد، فردی است که حداقل در یکی از زمینه های عرفانی، دینی و اخلاقی به مرحله رشد و تعالی دست پیدا کند و به ویژگی ها و مولفه های اساسی و موثر آن ها آراسته شود. این مسئله در هنر وحیانی به شکل کاربرد آیات قرآنی منعکس شده است.اهداف پژوهش:1. واکاوی موانع معرفت و کمال در حدیقه الحقیقه سنایی.2. بررسی بازتاب موانع معرفت و کمال در هنر وحیانی.سوالات پژوهش:1. سنایی در حدیقه الحقیقه خود چه مسائلی را به عنوان موانع معرفت و کمال مطرح کرده است؟2. موانع معرفت و کمال برای انسان چه بازتابی در هنر وحیانی داشته است؟

Epistemological and Prudent Obstacles of Perfection in the Hadiqah al-Haqiqah by Sanai and its Reflection in the Art of Revelation

Sanai is the first poet to entirely introduce Sufism, asceticism and mysticism into Persian poetry hence mystical issues have played an effective role in the development of his worldview. The reflection of Sanai’s mystical worldview in the form of monotheistic discussions and elements such as praise of the prophets and pious men, expressing the highlights of the life of the companions of the Holy Prophet (PBUH) and the great commonalities of fighting the soul, curbing greed, abandoning the world, rejecting selfishness, promoting decent behavior, endorsing faith and love and many more features are present in the Hadiqah al-Haqiqah, one of his most significant achievements. The message and purpose of Sanai in this work is based on the monotheism of asceticism and love which can be achieved under the protection of Sharia and through introspection and abandonment of appearances. The issue that can be raised here is the epistemological barriers in the Sana’i Hadith and the nature of its reflection in the art of revelation. Findings showed that the anthropological type of Islamic mystics, especially Sanai, has greatly influenced his anthropological thought, so the study of the foundations of Sanai anthropology and humanism is of great help in understanding the ideal man. The ideal human being, who is introduced in the framework of the word of God and the tradition of the Holy Prophet, is a person who achieves a stage of growth and excellence in at least one of the mystical, religious and moral fields and acquires basic characteristics and components and is effectively adorned by such features; moreover, the mentioned subject is reflected in the art of revelation in the form of the application of Quranic verses.Research aims:1. Analyzing the obstacles of knowledge and perfection in the Hadith of Sanai.2. Examining the reflection of the hindrances of knowledge and perfection in the art of revelation.Research questions:1. In his Hadith al-Haqiqah, what issues has Sana’i raised as obstacles to knowledge and perfection?2. What is the reflection of the problems of knowledge and perfection for human beings in the art of revelation?