‌آشنایی‌ کلی با مبانی رنگ‌سازی در هنرهای سنتی ایران (با تاکید بر نسخه های قرون 4 تا 6 هجری)

رنگ‌ها دارای ویژگی‌های بصری، معنایی و عرفانی خاصی هستند که این ویژگی‌های منحصربه فرد، آن‌ها را در زمره‌ی مهمترین ابزارهای خلق آثار هنری قرار داده است .معانی پنهان و درونی رنگ‌ها در رنگ‌سازی سنتی تاکنون معلق و سربسته باقی مانده است. در شیوه‌های ساخت رنگ‌سازی سنتی ایران، عناصر کاربردی، جایگاه و هویت ویژه‌ای دارند. این پژوهش پلی برای شناخت صحیح رنگ‌سازی سنتی و اشاره به ارتباط علوم در سنت اسلامی دارد. بازشناسی چگونگی کاربست رنگ در هنر و ماهیت آن مسئله ای قابل تامل است. آشنایی با مبانی کلی رنگ‌سازی سنتی ایران اسلامی در جهت ساخت، پیش‌برد و احیاء مجدد رنگ‌سازی پیچیده‌ی در هنر سنتی ایران حائز اهمیت است. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که شیوه‌ی ساخت صحیح رنگ در هنر سنتی ایران بر اساس دستورات پیشین و ارتباط آن با علوم دیگر بوده است. دستیابی به چگونگی ارتباط شیوه‌های ساخت عناصر چهارگانه، طبایع چهارگانه و کیفیات مزاج هر عنصر در ترکیب با عنصر دیگر، نتیجه‌ مهم حاصل از این پژوهش در رنگ‌سازی سنتی ایران اسلامی است. امتزاج و ساخت همۀ‌ رنگ‌ها در گذشته بر مبنای شیوه‌های ساخت چهارگانه عناصر (حرارتی، خیساندنی، فشردنی، پودرشدنی)، طبایع چهارگانه عناصر (آتش، هوا، آب، خاک) و مزاج عناصر(گرمی، سردی، تری، خشکی) بوده است. کیفیت کاربست این رنگ ها و ماهیت آن را می توان در نسخ مصور در قرون 4 تا 6 هجری مشاهده کرد.اهداف پژوهش:1.آشنایی با مبانی کلی رنگ‌سازی سنتی ایران.2.شناخت رنگ‌های اصلی در چرخۀ رنگ‌سازی در هنر سنتی ایران.سوالات پژوهش:1. مبانی کلی رنگ‌سازی سنتی در هنر ایران چیست؟2. رنگ‌های اصلی در چرخۀ رنگ‌سازی ایران کدامند و اساس ترکیب این رنگ‌ها چگونه است؟

A General Outlook on the Basics of Coloring in Traditional Iranian Arts (with Emphasis on the 4th to 6th centuries AH)

Colors have exceptional visual, semantic and mystical properties and are considered as the most significant tool for creating works of art. The concealed and inner meanings of colors in traditional coloring have remained unknown till today. In the art of creating traditional Iranian paint, functional elements have a distinct place and uniqueness. This research is pathway for the better understanding of traditional colormaking and refers to the sciences in the Islamic tradition. Recognizing how color is used in art and its nature is a matter for reflection. Familiarity with the general principles of traditional Iranian painting is significant for the construction, promotion and revitalization of multifarious painting in Iranian traditional art. This research is completed via a descriptive and analytical method and relying on the data of library resources. The research findings indicate that the correct method of colormaking in traditional Iranian art is based on previous instructions and its association with other sciences. Achieving how the methods of making the four elements, the four natures and the temperament qualities of each element in combination with the other component and how they are related, are the significant achievements of this research in the field of traditional coloring in Islamic Iran. The combination and generation of colors in the past was primary based on method of the four basics (thermal, wetting, compressible, pulverizable), the four elements of nature (fire, air, water, soil) and the temperament of the elements (warm, cold, wet, dry). The quality of the application of such colors and their nature are observable in the illustrated versions of the 4th to 6th centuries AH. Research aims: 1. Understanding the general principles of traditional Iranian painting 2. Recognizing the main colors in the coloring cycle of traditional Iranian art Research questions: 1. What are the general principles of traditional coloring in Iranian art? 2. What are the main colors in the Iranian painting cycle and what is the basis of the combination of these colors?