تطبیق جایگاه عرفان اسلامی و اندیشه ذن بودیسم در نقاشی های سهراب سپهری

نقاشی و شعر به عنوان دو هنری که ارتباط نزدیکی با اندیشه ها و علایق  فرد دارند، انعکاسی از باورهای مذهبی رایج و نمادهای مربوط به آن هستند. نقاشی و شعر هر دو از یک سرچشمه و یک منبع سیراب گشته اند و بر تفکرات و اندیشه های صاحب اثر منطبق اند. سهراب سپهری شاعر و نقاش دوره معاصر دارای سبک خاصی است که آثار او را از دیگران متمایز می سازد. مسئله ای که می توان مطرح کرد چگونگی انعکاس باورهای فرهنگی و اندیشه های عرفانی موجود در نقاشی های سهراب سپهری است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تحلیل محتوا به دنبال واکاوی سبک موجود در نقاشی های سهراب سپهری است. یافته های پژوهش حاکی از این است که سپهری در نقاشی های خود از اندیشه های عرفانی از جمله عرفان اسلامی و ذن بودیسم بهره جسته و آثار وی تحت تاثیر سلوک ذن می باشد. اغلب هنرمندانِ عارف مسلک از جمله سپهری به طبیعت که یکی از جلوه های آشکار خلقت هستی است، توجه بسیاری داشته اند. سپهری خداوند را کنار کاج بلند و لای شب بوها می بیند و احساس می کند. همچنین آثار سپهری دارای بن مایه های هنری و معنایی جهان ی بینی عرفان از جمله عرفان اسلامی است. به طور کلی می توان چنین گفت که در ترکیب بندی و نحوه ترسیم نقاشی های سپهری اندیشه های عرفانی و سلوک ذن بودیسم به شدت تاثیرگذار بوده اند. همچنین وجود نمادهای سمبلیک عرفانی و ذن بودیسمی از جمله کوه، درخت و... در نقاشی های سپهری نشان دهنده طبیعت گرایی سپهری می باشد که خود یکی از اندیشه های عرفانی و اصول ذن بودیسم می باشد. اهداف تحقیق 1. بررسی تاثیر اندیشه ذن و عرفان اسلامی  بر ترکیب نقاشی های سهراب سپهری. 2. بررسی جنبه های نمادین عناصر طبیعت در نقاشی ها ی سهراب سپهری با توجه به اندیشه ذن بودیسم و عرفان اسلامی. سوالات تحقیق 1. اندیشه ذن بودیسم  و عرفان اسلامی  چه تاثیری بر ترکیب بندی نقاشی های سهراب سپهری داشته است؟ 2. با توجه به اندیشه ذن، جنبه‌های نمادین عناصر طبیعت در نقاشی های سهراب سپهری چیست؟

Applying the Place of Islamic Mysticism and Zen Buddhist Ideology in Sohrab Sepehri’s Paintings

Painting and poetry, as two arts that are closely related to one’s thoughts and interests, are a reflection of common religious beliefs and associated symbols. Painting and poetry are both rooted from the same source and foundation and correspond to the thoughts and ideas of the author. Sohrab Sepehri, a contemporary poet and painter, has a special style that distinguishes his works from others. The issue that can be raised is how to reflect the cultural beliefs and mystical thoughts in Sohrab Sepehri’s paintings. This research uses a descriptive method and content analysis to analyze the style of Sohrab Sepehri’s paintings. The findings of the research indicate that Sepehri has used mystical ideas such as Islamic mysticism and Zen Buddhism in his paintings and his works are influenced by Zen behavior. Most mystical artists, including Sepehri, have paid much attention to nature, which is one of the obvious manifestations of the creation of the universe.; in this sense, Sepehri sees and feels God next to the tall pine tree in the middle of the night. Sepehri’s works also have artistic and semantic themes of worldview of mysticism, including Islamic mysticism. In general, it can be said that mystical ideas and Zen Buddhist behavior have been very influential in the composition and drawing of Sepehri paintings. Also, the existence of mystical and Zen symbols of Buddhism, such as mountains, trees, etc. in Sepehri’s paintings expresses Sepehri’s naturalism, which is one of the mystical ideas and principles of Zen Buddhism. Research aims: 1. The study of the influence of Zen thought and Islamic mysticism on the composition of Sohrab Sepehri’s paintings. 2. A study of the symbolic aspects of the elements of nature in Sohrab Sepehri’s paintings according to Zen Buddhism and Islamic mysticism. Research questions: 1. What effect did Zen Buddhism and Islamic mysticism have on the composition of Sohrab Sepehri’s paintings? 2. According to Zen thought, what are the symbolic aspects of the elements of nature in Sepehri’s paintings?