شناسایی، طبقه‌بندی و برّرسی سامان‌بندی‌های هندسی در قالی‌های زمینه‌سفید غرب آناتولی

قالی‌های زمینه‌سفید غرب آناتولی به دو دسته «سِلِندی» و «ترانسیلوانیایی» تقسیم می‌شوند. قالی‌های سلندی‌ اوّلین‌بار در شهر کوچکی به همین نام و برای استفاده در حمّام تولید شدند و دارای سه طرح «چینتامانی»، «پرنده‌ای» و «عقربی» هستند. ظاهراً طرح‌های پرنده‌ای، تلخیصی از گل‌های رُز و برگ‌های نخلیِ برگرفته از ابرچینی هستند و در اندازه‌های کوچک‌پارچه و بزرگ‌پارچه با حاشیه‌های گنبدی، گوتیکی یا گلدار، از نظر رنگی تنوّع بیشتری نسبت به طرح چینتامانی دارند. طرح‌های عقربی حاشیه گلدار، به تعداد بسیارکم و حداکثر در 7 رنگ تولید شده‌اند. ویژگی عمومی قالی‌های ترانسیلوانیایی برخورداری از محراب یک یا دوطرفه و حاشیه پهن با طرح کتیبه‌ای است. قالی‌های ترانسیلوانیایی به چهار دسته «تک‌محرابی»، «محرابی دوطرفه»، «کف ساده» و «محرابی ستوندار» تقسیم می‌شوند و نسبت به قالی‌های سلندی، بافت فشرده و رج‌شمار بالاتری دارند. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است.مهم‌ترین نتایج پژوهش حاضر عبارتند از: در این قالی‌ها تراکم نقوش در متن و حاشیه مشاهده نمی‌شود؛ تناسبات طلایی در اندازه‌های کل بیشترین کاربرد را دارند؛ خطوط رهنمونگر قطری در کل و متن قالی‌ها به‌میزان کم و به یک نسبت رعایت و خطوط رهنمونگر افقی بیشتر از عمودی استفاده شده‌اند.