بررسی تناسب اعداد گنگ در ساختارحروف خط ثلث

بی شک یکی از روشهای موثردر ارزیابی کیفیت و عیار آثار هنری بررسی نظم و تناسبات هندسی است. همچنین وجود ضوابط و معیارهای تناسب طلایی و تناسبات ریاضی و هندسی در هستی و نظم بی بدیلی موجود در اجزای گیتی موید وجود رمز و رازهای ریاضی در جهان است و بر اهمیت این رو شها در ارزیابی اثر هنری صحه می گذارد. از سوی دیگر، تاکید وکاربردهای فراوان هندسه در هنر اسلامی باعث اهمیت دوچندان این موضوع نزد پژوهشگران می گردد. خط ثلث ب هعنوان یکی از مهمترین خطوط اسلامی از جایگاه ویژ های در هنر اسلامی برخوردار است. در این تحقیق ابتدا به پیشینه و اهمیت هندسه در تفکر یونانی و اسلامی پرداخته شد و اهمیت آن بررسی شد، سپس با معرفی مه مترین روشهای سنجش تناسب اعداد گنگ تلاش گردید تا با ارزیابی شکل حروف خط ثلث بر اساس تناسب اعداد گنگ و تطبیق نسبت های فوق با حروف این خط، وجود این تناسبات به صورت موردی در خوشنویسی خط ثلث شناسایی گردد. تحلیل های انجام شده از نمونه های مفردات و برخی مرکبات خط ثلث در این پژوهش با معیارهای تناسب اعداد گنگ و تناسب طلایی، به روش توصیفی- تحلیلی با انطباق اصول این تناسب بر حروف خط ثلث انجام شد. برای رسیدن به این هدف یعنی یافتن تناسب اعداد گنگ در شکل حروف خط ثلث در ابتدا اشکال مشابه حروف در تعداد نقطه حذف شد. سپس با دسته بندی و آنالیز حروف با ترسیم هندسی سعی شد تا نسبتهای قابل پذیرشی از تناسب هندسی در شکل حروف یافته شود. سرانجام با تبیین قابلیت های ترکی بپذیری حروف خط ثلث و معرفی اجزای مشترک حروف این خط معرفی شد. پس از تحلیل و بررسی در پایان مشخص گردید که حروف خط ثلث علاوه بر بهره مندی از نظم عددی در ساختار حروف، از نظام تناسبات اعداد گنگ نیز پیروی می کنند.