تهدیدها و فرصت های گردشگری زیارت در ایران

هدف گردشگری در وهله نخست بهبود روابط فرهنگی و درک تفاوت های فرهنگی است. گردشگری مذهبی به عنوان یکی از قدیمی‌ترین اشکال روابط فرهنگی بین اقوام و ملل، از جمله پر رونق ترین گردشگری ها در زمان حاضر است. قدمت این نوع گردشگری با قدمت تاریخ دینی برابری میکند بطوری که عمده ترین نیت گردشگری در شکل سنتی یک عمل دینی - فرهنگی بوده است. نگاهی به گذشته در زمینه سفرها و گردش های مذهبی موید این مطب است. از این رو ما در این مقاله هر دو مفهوم را بکار می بریم. ایران نیز به دلیل موقعیت های مذهبی فراوان، مقصدی مناسب به جهت گردشگران مذهبی است، با وجود آنکه این استعداد بالقوه وجود دارد، اما تا کنون در این زمینه فعالیت های پژوهشی مناسبی انجام نشده است؛ در حالی که برنامه‌ریزی صحیح نیازمند پژوهش های کافی و تولید ادبیات تحقیق است. در طول مطالعه انجام شده چند هدف دنبال شد: نخست روشن کردن مفاهیم حوزه زیارت و گردشگری مذهبی. سپس بررسی آمار موجود ایران در این زمینه و در ادامه مطالعه ای روی مسافرین مسجد جمکران انجام شد. انتخاب این مقصد از آن روی صورت گرفت که مسافرین آن در ادامه سفر به شهر قم می توانند به دیدن آثار مذهبی و غیر مذهبی بروند. بدلیل وجود این حق انتخاب می توان فاصله شناختی میان گردشگری و زیارت را بدرستی مشاهده کرد و سطح توقع و رضایت آنها را سنجید. با استفاده از نمونه گیری غیر احتمالی قضاوتی تعداد 80 پرسش نامه با مصاحبه تکمیل شد. سپس با جمع بندی نظریه ها و تحقیقات انجام شده، با استفاده از مدل swot فرصت ها و تهدیدهای پیش روی گردشگری زیارتی در ایران مورد تحلیل قرار گرفت . کلید واژه: گردشگری مذهبی، گردشگری زیارت، زیارت، زایر، مذهب، سوغات، تهدید‌ها و فرصت های گردشگری