تحلیل محتوای پیام های در خانه بمانیم؛ نگاهی به مسئولیت اجتماعی در بحران کرونا

بحران کرونا با ابعاد گسترده خود جامعه ایران را همچون سایر جوامع در تنگناهای مهلک کمتر شناخته‌ و تجربه‌شده‌ای گرفتار کرد. پژوهش حاضر می‌کوشد با تحلیل محتوای پیام‌های در خانه بمانیم دریابد پیام‌ها به عنوان ابزاری ارتباطی، حاوی چه ویژگیهای فرهنگی اجتماعی بوده و برای القای کدام پیام به مخاطب بکاررفته‌اند؟ کرونا با چه ویژگی‌هایی معرفی شده؟ پیام‌ها، مسئولیت اجتماعی افراد را چه می‌دانند؟ و در نشان دادن موضوع خطر و ترغیب مخاطبان به اتخاذ عملکرد مسئولانه در قبال آن چگونه بوده‌اند؟در فاصله زمانی پنج ماه، کلیه پیام‌ها با موضوع مذکور گردآوری و در مجموع 106پیام به شیوه تمام شماری مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد پیام‌ها حول دال مرکزی ماندن در خانه بعنوان مهمترین شیوه مقابله، آرایش یافته‌اند. سهم مضامین رعایت بهداشت در پیام‌های نوشتاری و نیز تصویری بسیار اندک است. نیمی از پیام‌ها در القای ابعاد واقعی خطر، تصویری از کرونا نشان نداده و به پیام نوشتاری بسنده کرده‌اند. به فاصله‌گیری فیزیکی به ویژه درخصوص اعضای مسن و نیز در معرض آسیب خانواده اشاره نشده و مسئولیت اجتماعی ترویج شده تنها در موارد معدودی ماندن در خانه دانسته شده است. لذا پیام‌ها در بازنمایی خطر و بالتبع ترغیب کنشگران به درک عقلانی وضعیت و تصمیم‌گیری مبتنی بر استقلال فکری و مسئولیت اجتماعی مشترک چندان موفق نبوده‌ و نتوانسته‌اند مخاطبان را از سردرگمی در بزنگاه‌های کنش و یا تقلید و پیروی از دیگری رهانیده، بهره‌گیری از توانایی ارزیابی و داوری عقلانی مبتنی بر مسئولیت اجتماعی اخلاقی را در این خصوص ترویج سازند.

content analyzing the messages of stay at home; social responsibility in the corona crisis

the corona crisis, its vast and dangerous dimensions, plunged iranian society, like others, into deadly challenges. the present study tries to answer the following questions: what socio cultural elements do these messages contain as a communication tool and which messages have they tried to convey to the audience? what are the features of corona in messages? and what do messages mean about people’s social responsibility?in a period of five months, all related messages were collected and a total of 106 messages were analyzed. the findings show that the messages are arranged around the central sign of staying at home as the most important way to stop the corona outbreak. the share of hygiene content in both text and image messages are very small. half of the messages did not show an image of the corona in the actual dimensions of the danger, but only a text message. there is no mention of physical distance, especially for elderly members and those at risk of the family. the social responsibility promoted in the messages towards ourselves, our relatives, our family, our fellow citizens and our compatriots, as well as the protection of the health of the medical staff, is considered to be staying at home. during the stay at home, it is recommended to invite people to love, peace and happiness, enjoy spending time with family members and reading books. the uses of “campaign” as well as national symbols indicate the need for national determination to deal with this crisis.