ادبیات دوره ویکتوریا و مولفه های ادبیات عامه پسند در رمان پنجره فهیمه رحیمی

در مورد ادبیّات عامّه پسند روی‌کردهای متفاوتی وجود دارد. یک روی‌کرد که نمایندۀ آن ماتیو آرنولد است ادبیّات عامّه‌پسند را به این دلیل رد می کند که فرهنگ طبقه کارگر است و باید توسط اقلّیّت نخبۀ جامعه کنترل شود تا به هرج و مرج منتهی نشود . طرفداران مکتب فرانکفورت نیز ادبیّات عامّه‌پسند را رد می کنند اما به این دلیل که این یک صنعت فرهنگ است که توسط نظام سرمایه داری به طبقۀ کارگر تحمیل می شود. روی‌کرد دیگر، که بر اساسِ نظریّات آنتونیو گرامشی شکل گرفته است، بر مصالحه‌گری استوار است. از این منظر انسان نه تنها توسط فرهنگ ساخته می‌شود بلکه خود نیز فرهنگ را می‌سازد. روی‌کرد سوم، که مربوط به منتقدین پسا‌مدرن است، پذیرشِ کاملِ فرهنگ عامّه است. در این نگرش فرهنگ عامّه ابزاریست برای مقاومت نرم در مقابل نظام حاکم. در این جُستار با استفاده از منابعِ کتاب‌خانه‌ای و روشِ تحلیل محتوا و سندکاوی، کتاب پنجرۀ فهیمه رحیمی، به عنوان یک رمان عامّه‌پسند، که به شدّت وامدار ادبیّات دورۀ ویکتوریا است، مورد بررسی قرار گرفته است و نگارندگان با بررسی مولّفههای ادبیّات عامّه‌پسند از جمله احساسات‌گرایی، شخصیّت-پردازیِ سطحی، لحن پرتکلّف و شعار‌گونه، غالب‌بودن عنصر شانس و تصادف، استفاده نابه‌جا از ماوراءلطّبیعه، تکرار و ترویج تفکّر کلیشهای نشان داده‌اند که بر اساس نظریّات طرفداران مکتب فرانکفورت، ادبیّات عامّه‌پسند نه تنها نشانۀ مقاومت در برابر نظام حاکم نیست بلکه خواننده را برای پذیرشِ باورهایِ رایج و هم‌رنگ شدن با جماعت آماده می‌کند و با ترویج اخلاقیّات بورژوایی بر خواننده تاثیر منفی می‌گذارد.

the influence of victorian literature and the elements of popular fiction in fahimeh rahimi’s the window

there are many attitudes towards popular culture. one movement, led by mathew arnold, rejects popular culture because it is the culture of working class and will lead to chaos if it is not controlled by the elite. frankfurt school thinkers also reject popular culture because it is produced by culture industry and imposed on the working class by the capitalist system. the other approach which is based on consensus is inspired by antonio gramsci: people are not only made by culture hut also make culture. postmodernism is another attitude which embraces popular culture. postmodern thinkers see popular culture as a means of resistance against the status quo. the present study reviews the window by fahimeh rahimi as an example of popular fiction which is deeply influenced by the victorian literature. focusing on the dominant sentimentalism of the novel, its stock characters and pretentious language, the dominance of chance in the plot, the unjustified use supernatural elements, repetition and the bourgeois morality of the novel, the study uses the argument of the thinkers of frankfurt school to show that the novel does not represent a resistance against the ruling system, but invites the reader to accept the status quo by propounding bourgeois morality.