رمان ایرانی و «مطالعات زندگی روزمره»: تفسیر انتفادی رمان «پرندة من» اثر فریبا وفی

از پدیده‌های شاخص عرصۀ ادبیات پس از انقلاب اسلامی ایران، «عمومی شدن نویسندگی زنان» و خلق آثار برگزیده یا «نخبه‌گرا» توسط آنان به ویژه در محدودة سالهای 1379 تا 1386 است. عنصر محوری در بسیاری از این آثار برگزیده، تمرکز ویژۀ آنان بر مقولۀ زندگی روزمره‌ است. رمان «پرندۀ من»، نوشتۀ فریبا وفی، نیز از این خصلت مستثنی نیست. در این اثر به طرز قابل توجهی، چالش‌ها و دغدغه‌های شخصیت محوری زن داستان در مواجهه با معضله‌های زندگی روزمره برجسته شده است و رمان از این حیث، زمینۀ تحقیق جذابی را برای حیطۀ «مطالعات زندگی روزمره» فراهم می‌کند؛ به طوری که میتوان آن را بازتابندة زندگی روزمرة برخی از زنان جامعة معاصر ایران قلمداد کرد.در این پژوهش با رجوع به آراء هانری لفور و صورت‌بندی ریتا فلسکی (مولفه-های انضمامی سه‌گانه «تکرار»، «خانه»، «عادت») زندگی روزمرۀ بازنمایی‌شده در رمان «پرندۀ من» را بررسی کرده‌ایم. «مطالعات زندگی روزمره» با الهام از سنت‌های نظری مارکسیستی، همچنین به امکان فراتر رفتن سوژه‌های انسانی از سطح عمومی زندگی روزمره در جوامع معاصر می‌پردازد. ما نیز در مقالة حاضر، امکان تحقق این جنبة اوتوپیایی را در زندگی روزمرة شخصیت‌های محوری رمان «پرندة من» سنجیده‌ایم.

persian novel and everyday life studies:a critical interpretation of the novel my bird by fariba vafi

one of the significant phenomena in the field of literature after the islamic revolution of iran of 1979 is the advent of generalization of women’s writing and the rise of elite women fiction writers, which have won significant literary awards between 1999 to 2006. a common feature that binds many of these women writers together is their unique focus on everyday life concerns. fariba vafi’s novel my bird is no exception. the work significantly highlights the central female character’s challenges and dilemmas concerning everyday life. such an approach explains why this specific story provides a major contribution in terms of everyday life studies.in this article, an attempt is made to interpret the everyday life represented in my bird by referring to the theories of henri lefebvre. furthermore, to recognize and critically analyze everyday life elements, which have been considered in this novel, rita felski’s formulation for identifying everyday life’s concrete components (repetition, home, habit) has also been applied.