تبارشناسی: روش - اندیشه ای انتقادی و مواجهه ای دیگرگون با گذشته، حال، آینده

در متن حاضر کوشیده‌ایم به بررسی رویکرد تبارشناسانۀ فوکو و کلیت پروژۀ انتقادی‌اش درمقام نوعی روش‌‌اندیشۀ انتقادی بپردازیم. ویژگی سرشت‌نمای این روش‌‌اندیشۀ انتقادی آن است که درمقام نوعی استراتژی، به «موضع‌گیری» دگرگونۀ سوژۀ پژوهنده در برابر جهان و پروبلماتیزه‌شدن اکنون می‌انجامد. بااین‌همه، این اکنون اکنونی گسسته از گذشته و آینده نیست که بشود آن را در یک انزوای روش‌شناسانه به بحث نشست. به‌عکس، به یک تعبیر می‌توان یکی از شاخصه‌های انتقادی روش تبارشناسی را نگاه همزمانش به گذشته و حال و آینده، آن هم تحت لوای مفهوم «قدرت»، دانست. لذا در متن حاضر، برای تشریح و توضیح همین مدعا سعی نموده‌ایم مواجهۀ فوکو با زمان گذشته، از خلال مقالۀ «نیچه، تبارشناسی، تاریخ»، مواجهه‌اش با زمان حال، از خلال مقالۀ «نقد چیست؟»، و مواجهه‌اش با زمان آینده، از خلال مقالۀ «روشنفکرها و قدرت»، را واکاویم و تاملی نیز داشته باشیم بر مفهوم قدرت که هر سۀ این مواجهات را در یک کلیت واحد و معنادار گرد هم می‌آورد و کلید فهم آن در گروی درک این نکته است که قدرت فوکویی از حیث هستی‌شناسانه نه به صورت مایملک گروه یا نهادی خاص، بلکه به صورت مناسبات نیرو و در کسوت دستگاه های قدرت دانش قابل توجه و پیگیری است؛ دستگاه هایی برای دستکاریِ بدن و از خلال آن، برساخت سوژه ای منقادشده.

geneology: a critical method-thlnking and differnt confrontation with the past, the present and the future

< p >in this essay we try to study focaults genealogical approach and his critical project as a kind of critical method-thinking and not a logical-formal method-instrument. the key character of this kind of critical method-thinking as a strategy is to positioning differently against the world and to appear reality differently and through it problematizing the presentness. however this present isn’t discrete from past and future than can be studied in a methodological isolation. by the way to an interpretation, one of critical indicators of genealogical method is to study simultaneously the past, the present and the future under the concept of power. so in this passage we study focaults confrontation with the past through the essay “nitsche, genealogy, history”, the present through the essay “what is critique?”, and the future through the essay “intellectuals and power”. the key concept that unifies these three confrontation is power. it is the concept that from the ontological respect isn’t owned by someone, but it is in the form of power relations.