سهم نابرابر گروه های کم صدا از اطلاعات (مروری بردسترسی آزاد به اطلاعات از دریچۀ مطالعات فرهنگی)

هدف این پژوهش بررسی فرهنگ به عنوان عاملی توامان توانمندساز و محدودکننده در دسترسی همگانی به اطلاعات در ایران است؛ موضوعی که توجه جامعه جهانی به آن، بیانگر نگرانی در خصوص مشارکت شهروندان و پاسخگویی دولت ها در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و غیره است. دسترسی آزاد به اطلاعات در بسیاری از کشورها به عنوان یک حق سیاسی و مدنی درک شده است و یکی از پیامدهای بلافصل آن شکل‌گیری دموکراسی مشارکتی و مشورتی است، چراکه دسترسی آزاد به اطلاعات، امکان مداخله شهروندان در رویه‌های عمومی را فراهم می‌کند و این امر لزوم پاسخگو بودن دولت را ایجاب می‌کند. علاوه بر این، توانمند شدن شهروندان و بخصوص گروه‌های حاشیه‌نشین یا به تعبیر دیگر گروه‌های خاموش مانند فقرا، بیسوادان و حتی در برخی موارد زنان که به دلیل وجود نابرابری ناشی از روابط قدرت در بین گروه‌های اجتماعی، از دسترسی های نابرابری برخودار هستند، یکی دیگر از دلایلی است که لزوم دسترسی آزاد به اطلاعات را برجسته می‌کند. تجربۀ کشورهای مختلف نشان می‌دهد که با دسترسی آزاد به اطلاعات، بستری در جهت ارتقای سطح سلامت، آموزش، بهداشت، درآمد و حتی حفاظت و صیانت از حقوق انسانی برای گروه‌های ذکر شده فراهم شده است. در این پژوهش علاوه بر مرور ادبیات نظری و پژوهش‌های انجام شده در این حوزه، با پرداختن به لزوم حق دسترسی همگانی به اطلاعات، چشم اندازی از وضعیت موجود در ایران ارائه داده‌ایم. از این رو، پرسش ما در این مقاله این است که کدام عوامل و موانع فرهنگی در دسترسی شهروندان به اطلاعات اثرگذار هستند؟

Unequal distribution of information in Iran(A review on free access to information from Cultural Studies point of view)

The purpose of this study is to investigate culture as an empowering and limiting factor in public access to information in Iran; this is an issue that the international community is concerned about, with regard to citizen participation and governments’ accountability in the political, social, economic, and other areas. Freedom of Information and free access to it, is perceived in many countries as a political and civil right, and one of its immediate outcomes is the formation of participatory and consultative democracy, as free access to information allows citizens to intervene in public affairs and this requires the government to be accountable. In addition, the empowerment of citizens, especially marginalized groups, or in other words, silent groups such as the poor, the illiterate, and even in some cases women, who due to inequalities that arising from power relations between social groups, have unequal access, is another reason that highlights the need for free access to information. The experience of different countries shows that with freedom of Information, a context has been provided for the mentioned groups to improve the level of health, education, hygiene, income, and even protection of human rights. In this study, in addition to reviewing the theoretical literature and research background in this field, by addressing the need for public access to information, we have provided an overview of the current situation in Iran. Therefore, our question in this article is which cultural factors and barriers affect citizens’ access to the information?