در نسبت امر قدسی و اخلاق در جامعه پسا انقلابی: قدسی تقدس‌زدایی شده

هدف این مقاله مطالعه میان تحولات رخ‌داده در نسبت امر قدسی و اخلاق در جامعه ایران پس انقلاب است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد حکومت ایران پس از پیروزی انقلاب، مبادرت به سیاستگذاری گسترده در حوزه قدسی‌سازی مکان و زمان و عمومی‌سازی دین نموده است. جامعه گاه با این سیاستگذاری «همراهی» نموده، گاه در برابر آن «مقاومت» کرده و گاه اشکال جدیدی از دینداری را «ابداع» نموده است. لذا دشوار بتوان از سکولار شدن جامعه ایران، به معنای رفتن دین به عرصه خصوصی سخن گفت. آنچه بیشتر رخ داده، تغییر شکل دینداری بوده است. از سوی دیگر شواهد پژوهشی نشان می‌دهد که جامعه ایران با بحران سرمایه و اعتماد اجتماعی روبه‌رو است و در وضعیت «آنومی» قرار دارد. رابطه دین و اخلاق از هم گسسته شده و اقتدار اجتماعی دین در جامعه کاهش یافته است. نتیحه عمومی‌سازی، کمرنگ شدن تمایز قدسی و عرفی است. قدسی تقدس‌زدایی شده محصول چنین شرایطی است. قدسی‌ای که در جامعه حضور دارد، اما حریم و حرمت ندارد و لذا از ایجاد همبستگی در جامعه ناتوان است. به همین اعتبار می‌توان گفت سیاستگذاری، در اخلاقی‌تر کردن حیات اجتماعی به شکست انجامیده است.

the sacred and the moral in post -revolutionary society: desacralized sacred

The main goal of this paper is to study the changes in the situation of the sacred and the moral in the Iranian post revolutionary society. The results of this research show that Iranian government has made vast policies for sacralizing the time, place and so publicization of religion. Faced with these policies, the society sometimes has accompanied, sometimes has resisted and sometimes has invented new forms of religiosity. So it is difficult to say that Iranian society has secularized. What has happened is more changing the forms of religiosity. On the other hand, the research results show that Iranian society is in the crises of social capital and trust and is in anomic situation. There is a rupture between religion and ethics and the social authority of religion is weakened. The result of publicization of religion is vanishing the distinction of sacred and profane. The desacralized sacred has come to birth; the sacred that is present in society but does not have privacy and dignity and is not capable of producing solidarity in the society. So it can be said that policy making for moralizing the social life has not succeed.