شکل‌گیری خانوار و ترتیبات زندگی جوانان در ایران: شواهدی از تاخیر در گذار به زندگی مستقل

شکل‎گیری خانوار جدید توسّط جوانان از مراحل مهم در چرخه‎ی زندگی خانوار بوده و به عنوان گذار به مرحله بزرگ‌سالی تعبیر می‎شود. هدف مطالعه‎ی حاضر، بررسی ترتیبات زندگی جوانان در ایران و شناخت روندها و عوامل موثّر بر میزان‎های سرپرستی آن‎ها می‎باشد. برای تحقق این هدف اطّلاعات جوانان 2915 ساله در طی دوره 1395-1363 با استفاده از داده‎های طرح هزینه و درآمد خانوار مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد فرزندان در مقایسه با دهه‎های قبل، زمان بیشتری را در خانه والدین باقی می‎مانند؛ به طوری که 50 درصد فرزندان پسر و دختر به ترتیب تا سن 8/27 و 7/22 سالگی هنوز خانه والدین را ترک نکرده‎اند. بیشتر خانوارهایی که جوانان سرپرستی آن‎ها را بر عهده داشتند، از نوع خانوارهای هسته‎ای بودند. با این حال سهم خانوارهای تک‌نفره و خانوارهای زوجین بدون فرزند، افزایش و از سهم خانوارهای گسترده و تک‎والد در طول دوره کاسته شده است. احتمال سرپرستی جوانان در سطح فردی تحت تاثیر عواملی همچون محل سکونت، وضعیّت تاهل و اشتغال قرار دارد. در سطح نسل، بهبود وضعیّت رفاهی نسل‎ها منجر به افزایش احتمال سرپرستی می‎شود. در سطح دوره نیز افزایش هزینه‌های مسکن، بیکاری جوانان و افزایش میانگین سن ازدواج مردان از علل اصلی کاهش برعهده گرفتن سرپرستی خانوار توسّط جوانان هستند. این نتایج تائید می‌کند که هزینه‎های زندگی مستقل نقشی اساسی در تشکیل خانوارهای جدید توسّط جوانان دارد. ضمن اینکه ساختار دینی و فرهنگی جامعه‎ی ایرانی با تاکید بر باقی‌ماندن فرزندان در خانه والدین تا زمان ازدواج، در به تاخیر انداختن ترک خانه والدین تاثیرگذار بوده است.

household formation and living arrangements of the youth in iran: evidence of delay in the transition to independent living

the formation of new household by the youth is an important stage in the household life cycle and is interpreted as transition to adulthood. the main aim of this study is to investigate living arrangements of the youth in iran, and to identify the trends and factors affecting on young headship rate. to meet this objective, data for the youth aged 1529 years old during 19842016 were analyzed. the results showed that as compared with previous decades children are spending more time in their parent’s home evident by the fact that 50% of boys and girls had not left parents’ home until age 27.8 and 21.7 respectively. most of the households with young head were nuclear households. the percentage of single parent households and married couples without child has been on the rise while the percentage of oneperson and extended households have experienced a decline during the period. the probability of young headship is influenced by such factors as area of residence, marital status and employment at the individual level, cohort welfare status in the cohort level and rising housing costs, youth unemployment and an increase in mean age at marriage for men in the period level. the results confirm that independent living costs play a crucial role in the formation of new households by young people. moreover, the religious and cultural structure of the iranian society to keep children in the parents’ home until marriage has been a major factor in the delay of leaving parents’ home.