بازشناسی اندیشه آرمانشهری مدرن در ادبیات داستانی دو دهه آخر قبل از انقلاب اسلامی ( با تاکید بر آثار نادر ابراهیمی)

از مهم‌ترین پدیده‌هایی که همواره، ارتباطی تنگاتنگ با ادبیات داشته، شهر به عنوان عرصه حضور جامعه و زندگی اجتماعی است. بر این اساس در طول تاریخ ادبیات، حضور آرمانشهرهای متعددی مشاهده‌می‌شود که گاه جنبه ادبی و رمانتیک و گاه جنبه واقع‌گرایانه و اجتماعی دارند. هدف این مقاله بازشناسی اندیشه آرمانشهری مدرن ایران در ادبیات داستانی دو دهه قبل از انقلاب اسلامی (سال‌های 1342 تا 1357) است که با تاکید بر اندیشه نادر ابراهیمی انجام‌ می‌شود که در آن، جایگاه شهر و آرمانشهر در ادبیات، ویژگی‌ها و تحولات جامعه ایران با توجه به رویدادهای داخلی و خارجی مورد بررسی قرار‌می‌گیرد. در این پژوهش با روش تحلیل گفتمان، برگرفته از نظریات لاکلا و موفه در رویکرد برساخت‌گرایی نظریه بازنمایی، در دوره زمانی مذکور به دلیل شرایط جامعه ایران، تحولات اجتماعی و دیدگاه انتقادی، انگاره مسلط «رجعت» دیده ‌می‌شود که در نوشته‌های نادر ابراهیمی به شکلی ادبی و رمانتیک، به صورت «دلتنگی برای گذشته» رخ‌ می‌نماید.

Recognition of modern utopian notion in the fiction of two decades before the Islamic Revolution (with emphasis on Nader Ebrahimi’s fictions)

Among the most important subjects that have always been closely related to literature, is the city as the domain of society and social life. Accordingly, in the history of literature, there are numerous utopias that sometimes have a literary and romantic aspect and sometimes a realistic and social aspect. The purpose of this paper is to recognize the modern utopian notion in the fiction of two decades before the Islamic Revolution (from 1972 to 1977), which emphasizes Nader Ebrahimi’s fiction in which the status of the city and utopia in literature, the characteristics and developments of Iranian society with regard to Internal and external events are investigated. In this research, based on the discourse analysis method, derived from Lacla and Mouffe’s views on the constructivist approach to representational theory, in the mentioned period, due to the conditions of the Iranian society, social developments and critical perspectives, the dominant notion of "return" is noted which has appeared in the writings of Nader Ebrahimi in a Literary and romantic way, as a "nostalgia for the past".