واکاوی ویژگی‌های گفت‌وگو به روایت کاریکاتورهای مطبوعاتی دهۀ اوّل انقلاب مشروطه
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
دزفولیان‌زاده الهام ,هاشمیان فر علی
|
|
منبع
|
مطالعات فرهنگي و ارتباطات - 1396 - دوره : 13 - شماره : 49 - صفحه:79 -107
|
|
چکیده
|
این مقاله در پی واکاوی ویژگی‌های گفت‌وگو و شناخت الگوی ارتباطات کلامی مردم ایران در کاریکاتورهای مطبوعاتی دهۀ اول انقلاب مشروطه است. به این منظور، با در اختیارداشتن 194کاریکاتور از سه نشریۀ فکاهی و مصوّر بهلول، تنبیه و آئینۀ غیب‌نما نمونه‌ای 25تایی انتخاب شد. نتایج پژوهش که با تلفیق دو روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و نشانه‌شناسی اجتماعی کرس و ون‌لیوون بدست آمده‌اند، نشان داد باوجود اینکه انقلاب مشروطه منجر به تحولاتی در عرصۀ ارتباطات کلامی جامعه نسبت به دوران پیش از انقلاب شده و فضا به سوی گفت‌وگومداری حرکت کرده بود، این الگو همچنان تک‌گویانه باقی ماند. از جمله مصادیق الگوی ارتباط کلامی تک‌گویانه که در قاب کاریکاتور این دوران به نمایش درآمده است، می‌توان به نادیده‌انگاشتن دیگری، تحمیل سکوت از طریق اعمال خشونت، تندروی(استفاده از تکفیر، تهمت و شایعه‌پراکنی)، نفاق، همنواییِ بی‌چون‌وچرا، چاپلوسی، پیشداوری و ظاهربینی اشاره کرد. در این میان، ویژگی‌هایی همچون رسیدن به مقام سوژگانی، عدم سکوت در برابر ظالم و پرسشگری در مواجهه با او، تاکید بر برابری و قائل‌شدن حق برای دیگری نیز دال بر تغییراتی به سوی وضعیت گفت‌وگومدار در نحوۀ مکالمۀ مردم با یکدیگر است.
|
|
کلیدواژه
|
گفت‌وگو، تک‌گویی، طنز، کاریکاتور، تحلیل‌گفتمان انتقادی، نشانه‌شناسی اجتماعی
|
|
آدرس
|
دانشگاه اصفهان, ایران, دانشگاه اصفهان, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
seyedalihashemianfar@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|