اشتغال زنان و روند باروری و رشد جمعیت در ایران

سیاست گذاری مناسب در زمینۀ رفتار باروری و رشد جمعیت ایجاب می کند که نقش زنان به خصوص اشتغال آنها به خوبی شناسایی شود. بدین منظور، در این مقاله از نظریۀ تقاضا به عنوان مبنای اصلی تحلیل نظری مساله استفاده می شود که مبهم و دو پهلو بودن اثر اشتغال زنان را نمایان می سازد. از این رو، این فرضیه که اشتغال زنان در ایران تاثیر منفی بر باروری و رشد جمعیت دارد، به بوتۀ آزمون گذارده می شود. آزمون فرضیه به روش تحلیل رگرسیونی و مبتنی بر داده های استنادی به دست آمده از بانک جهانی برای سالهای 1393-1339 انجام می شود. نتایج حکایت از این دارد که مشارکت زنان (در فاصلۀ سنی 15 تا 24 ساله و 15 تا 65 ساله) در نیروی کار اثر منفی بر باروری دارد اما عامل کاهندۀ رشد جمعیت نیست. این یافته دلالت بر این دارد که هر چند اشتغال زنان از باروری آنها کم می‌کند اما از سوی دیگر احتمالاً با کاهش نرخ مرگ و میر مانع از اُفت رشد جمعیت می شود. این در حالی است که سهم زنان در مشاغل دستمزدی غیر کشاورزی بر هر دوی باروری و رشد جمعیت اثر مثبت را نشان می دهد. از این رو، فعالیت زنان در مشاغل غیر کشاورزی که با کسب مزد همراه است، مانعی برای بزرگتر شدن بعد خانوار و تامین نیازهای جمعیتی کشور نخواهد بود.

Women’s Employment and the Trend of Fertility and Population Growth in Iran

Fertility and population growth have been converted to an important concern in Iran. Suitable policy making in this area requires identifying the role of women particularly their employment. To do this, the demand theory is used as a backbone of theoretical analysis that demonstrates the ambiguity of the effect of women’s employment. Accordingly, the hypothesis is that employment of women has a negative effect on fertility and population growth in Iran. Testing hypothesis is based on regression analysis by using documented data of World Bank in period 19602014. Results suggest that female’s participation in labor force has negative effect on fertility but is not an impediment of population growth. This finding implies that however female’s employment decreases fertility but presumably precludes the descent of population growth by lowering the mortality rate. Additionally, share of women in nonagricultural wage occupations has positive impact on both of fertility and population. Therefore, women’s participation in such jobs does not confine family size.