تحلیل گفتمان رسانۀ ملی در مورد فرزندآوری از 1399 تا خرداد 1403

با توجه به تغییر سیاست‌های کلان کشور و تصویب قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، همچنین با در نظر گرفتن نقش مهمی که رسانه‌ها می‌توانند در شکل‌گیری و تغییر نگرش‌های افراد ایفا کنند، این مقاله به بررسی نقش رسانه‌های ملی در این زمینه می‌پردازد. هدف اصلی این تحلیل، فهم چگونگی بازنمایی موضوع فرزندآوری در رسانه‌های ملی و تاثیرات احتمالی این بازنمایی‌ها بر نگرش‌ها و رفتارهای باروری جامعه است. بنابراین پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان و بهره‌گیری از چارچوب نظری و عملی سه‌مرحله‌ای فرکلاف، به تحلیل محتوای برنامه‌های ترکیبی تلویزیون در بازه‌ی زمانی 1399 تا خرداد 1403 پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که فضای تک‌گفتمانی در خصوص فرزندآوری بر رسانه ملی حاکم است. این بدان معناست که رسانه ملی به‌طور غالب و یک‌جانبه بر اهمیت و ضرورت افزایش فرزندآوری تاکید دارد و این گفتمان را به‌عنوان تنها گفتمان مشروع و مطلوب به مخاطبان ارائه می‌دهد.  این رویکرد یک‌جانبه، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت بر نگرش‌های بخشی از جامعه تاثیر بگذارد، اما در بلندمدت می‌تواند منجر به مقاومت یا بی‌تفاوتی مخاطبان نسبت به این موضوع شود. از این رو، پیشنهاد می‌شود که رسانه ملی با در نظر گرفتن تنوع دیدگاه‌ها و نیازهای مختلف مخاطبان در جامعه، به ارائه گفتمان‌های متنوع‌تر و متعادل‌تری در این زمینه، مبتنی بر دیدگاه‌‌های تخصصی و جامع‌نگرانه‌تر بپردازد تا بتوانند تاثیرگذاری پایدارتری بر مخاطبان و جامعه داشته باشند.

discourse analysis of childbearing in iranian national television media

over the past half-century, iran has undergone significant shifts in fertilitybehaviors, transitioning from large to smaller families due to cultural and socialtransformations. with the enactment of the law on population rejuvenation andfamily support, the national media has played a crucial role in shaping publicattitudes toward childbearing. this study employs fairclough's three-stagediscourse analysis framework to investigate how childbearing is represented iniranian media, with a focus on television programs from 2020 to mid-2024. thefindings reveal that a mono-discursive environment regarding childbearingdominates national media. this means that the national media predominantly andunilaterally emphasizes the importance and necessity of increasing fertility,presenting this discourse as the sole legitimate and desirable narrative to itsaudience. while this one-sided approach may influence the attitudes of certainsegments of society in the short term, it could lead to audience resistance orindifference in the long term. therefore, it is recommended that national media,taking into account the diversity of perspectives and needs within society, adopt amore varied and balanced range of discourses on this issue, grounded in specializedand more comprehensive viewpoints, to achieve a more sustainable impact onaudiences and society as a whole.