چالش‌های اجرای سیاست‌های تشویقی فرزندآوری: مطالعه‌ای کیفی در شهر اصفهان

به‌ دنبال کاهش سریع باروری در ایران، چرخش به ‌سوی سیاست‌های مشوق فرزندآوری، در دهه 1390 مورد توجه قرار گرفت و در آبان‌ ماه 1400 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ابلاغ گردید. اکنون، در گام‌های نخست اجرای این قانون، زمان مناسبی است که مطالعات جمعیتی نحوه ارزیابی مردم و مخاطبین را نسبت به چالش‌های اجرایی این قانون و نقاط قوت و ضعف آن واکاوی نمایند. پایش سیاست‌ها و برنامه‌های جمعیتی می‌تواند علاوه بر تشخیص چشم‌انداز موفقیت آن‌ها، درجهت تجدیدنظر و اصلاح برنامه‌ها و طراحی اقدامات مداخله‌ای دقیق‌تر و اثرگذارتر مفید واقع شود. مقاله حاضر، برمبنای رویکرد نظریه زمینه‌ای، داده‌هایی را از یک مطالعه میدانی در شهر اصفهان و مصاحبه عمیق با 30 زن و مرد مشارکت‌ کننده گردآوری نمود. پس از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، پانزده مقولۀ اصلی از داده‌ها استخراج و مقولۀ هسته نارسایی مشوق‌ها در ایجاد انگیزه فرزندآوری در میان افراد غیرمتمایل به فرزندآوری مشخص شد. تحلیل‌‌ها نشان می‌دهد که فرزندآوری به مثابه‌ی امر خصوصی، مشوق‌های ناکافی و بی‌ارزش، ابهام در سیاست‌گذاری از تصویب تا اجرا، سیاست‌های موقتی و مقطعی، منجر به بی‌اعتمادی نهادی و غیرنهادی شده است. این‌گونه عوامل، همسوسازی خواست افراد با سیاست‌ها را دشوار و پیچیده نموده است. موفقیت سیاست‌های حامی فرزندآوری در گرو اعتماد متقابل مردم و دولت است.

Challenges of New Pronatalist Population Policies and Programs in Iran: A Qualitative Study in the City of Isfahan

Following the rapid fertility decline in Iran, a turnaround toward pronatalist population policies were accepted by the government in 2010s. Subsequently, for the realization of these policies, the law of &Rejuvenation of the Population and Support of the Family& was announced in November 2021. In the first steps of implementation of this law, it is now an appropriate time for population studies to investigate the ways that people and audiences evaluate challenges that implementation of this law faces as well as its strengths and weaknesses. Monitoring population policies and programs can assess their prospective success and prove useful in revising and correcting programs and designing more accurate and effective interventions. Based on the Grounded Theory approach, this paper collected data from a field study in Isfahan city using indepth interviews with 30 men and women. After open, axical and selective coding, fifteen main categories were extracted from the data and the core category of &inadequate incentive to motivate reluctant people& was identified. The results show that childbearing as a private issue, insufficient and worthless incentives, ambiguity in policymaking from approval to implementation and temporary and periodical policies has led to institutional and noninstitutional distrust. These factors have made it difficult and complicated to align the will of people with policies. The success of pronatalist policies depends on the mutual trust between people and the government.