پویایی ساختار سنی جمعیت و مرگ‌ومیر در ایران: پیشنهاد روشی جدید برای تعدیل میزانهای مرگ‌ومیر

این پژوهش تلاشی است در جهت گسترش کاربرد تکنیک استانداردسازی میزان مرگ‌ومیر به روش مستقیم به نحوی که علاوه بر استاندارد کردن میزان‌های خام مرگ‌ومیر، میزان‌های ویژه سنی برای زمان نیز استاندارد شود. میزان‌های مرگ‌ومیر ویژه سن بر حسب کل علل و علل اصلی مرگ در کشور در دو مقطع 1385 و 1394، بر اساس داده‌های ثبتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی محاسبه شده است. یافته‌های مبتنی بر میزان استانداردشده ویژه سن – دوره سال 1394 نشان می‌دهد که اثر تغییرات ساختار سنی بر میزان‌های ویژه سن کل مرگ‌ومیر و علل اصلی مرگ به ویژه در سنین میانسالی و سالمندی در دوره مورد بررسی عمدتا افزایشی بوده است. تنها استثنا در این مورد مرگ‌ومیر ناشی از حوادث غیرعمدی درسنین 15 تا 24 سال بود که تغییر ساختار سنی تاثیر کاهشی بر این میزان‌ها در سال 1394 داشت. با درنظر گرفتن ادامه فرایند تغییر ساختار سنی به سمت سنین بالاتر، لازم است در سیاست‌گذاری‌ها پتانسیل اثر ساختار سنی بر مرگ‌ومیر لحاظ شود و به موانع آن برای کاهش میزان‌های مرگ‌ومیر توجه شود.

Dynamics of Population Age Structure and Mortality in Iran: Proposing a New Method for Adjusting Mortality Rates

This study is an attempt to extend the application of the direct standardization method of mortality rates, so that in addition to standardizing crude death rates, agespecific rates are also standardized based of time. Using the Ministry of Health and Medical Education registry data, agespecific mortality rates are calculated based on the all and main causes of death in 2006 and 2015 at the national level. The findings of standardized agespecific rates for the year 2015 indicate that the effect of age structure changes on agespecific mortality rates for all and the main causes of death, especially in middle and older ages, has been largely increasing. The only exception in this case was deaths from unintentional accidents at ages 15 to 24, with the age structure changes displaying a declining effect. Given the continuing process of age structure change toward older ages, it is important to consider the potential impact of age structure on mortality in policymaking and its barriers to reducing mortality rates.