نگرش نخبگان به عوامل اجتماعی، اقتصادی و علمی-پژوهشی در مبدا و مقصد و تاثیر آن بر گرایش آنها به مهاجرت خارج از کشور

هدف این تحقیق سنجش نگرش نخبگان تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان استان تهران در مورد عوامل اجتماعی، اقتصادی و علمی پژوهشی موجود در مبدا و مقصد به عنوان عوامل دافعه و جاذبه و چگونگی تاثیر این عوامل بر گرایش نخبگان به مهاجرت خارج از کشور است. روش تحقیق، کیفی و کمی بوده، در بخش کیفی 22 مصاحبه‌ی نیمه‌ساختار یافته و عمیق با نمونه‌گیری هدفمند در سال 1397 انجام گرفت. مصاحبه‌ها با روش استقرایی، کدگذاری باز شده، سپس در قالب زیرطبقه و طبقه‌های فرعی و اصلی دسته‌بندی شدند. نتایج این مرحله نشان داد مشکلات: اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی، برنامه‌ریزی، قانونی و زیرساخت‌های ارتباطی و تکنولوژیکی از عوامل دافعه مهاجرت نخبگان است. در بخش کمی با استفاده از روش پیمایش، 200 نفر به روش خوشه‌ای و سهمیه‌ای مورد نظرسنجی قرارگرفتند. براساس نظریه‌های نظام جهانی، الگوی جهان‌گرای، لی، دوگانگی ساختاری، بحران منزلتی، سرمایه انسانی و محرومیت نسبی، عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان مورد کندوکاو قرار گرفت. بعد از تجزیه و تحلیل‌های رگرسیونی مشاهده شد که عوامل علمی، اجتماعی و مداخله‌گر در مقصد و عوامل اجتماعی در مبدا بر گرایش نخبگان به مهاجرت خارج از کشور تاثیر دارند.

Elite Attitudes Towards Social, Economic, and Scientific Factors at Origin and Destination and its Effect on their Tendency to Emigrate Abroad

The purpose of this study is to assess the attitudes of elites under the auspices of the National Elite Foundation of Tehran Province about social, economic and scientific research factors in origin and destination as repulsive and attractive factors and how they affect the tendency of elites to emigrate abroad. The research method was qualitative and quantitative. In the qualitative section, 22 semistructured and indepth interviews were conducted with purposive sampling in 2018. The interviews were inductively coded, then categorized into subclasses and subcategories. The results of this stage showed that problems: social, economic, managerial, planning, legal and communication and technological infrastructures are among the factors repelling the migration of elites. In the quantitative section and survey method, 200 people were surveyed by cluster and quota methods. According to the theories of the world system, the pattern of cosmopolitanism, Lee and structural duality, dignity crisis, human capital and relative deprivation of factors affecting the migration of elites were explored. After regression analysis, it was observed that scientific, social and intervention factors in the destination and social factors at the origin affect the tendency of elites to emigrate abroad.