مشخصه‌های سنی جمعیت و مخارج اجتماعی دولت

مشخصه‌های جمعیتی، به‌طور عام و ساختار سنی جمعیت به‌طور خاص، اثری بسیار مهم بر سطوح مخارج اجتماعی دولت و بنابراین بر فشار مالی بالقوه دارد. جمعیت جوان و مسن، دو گروه جمعیتی هستند که از جنبه‌های مختلف هزینه‌هایی را بر دولت تحمیل می‌کنند. به‌ویژه جمعیت جوان از طریق نیاز به آموزش و سایر خدمات، صرفا مصرف‌کننده است و با توجه به سهم بالای جمعیت زیر 15 سال، تاثیر قابل‌توجهی در شکل‌گیری هزینه‌های دولت دارد. لذا این جمعیت می‌تواند الگوی شکل‌گیری هزینه‌های دولت را تعیین کند. در مقاله حاضر، با استناد به اطلاعات و آمار موجود، بر اساس برآورد مدل‌های رگرسیونی رابطه بین ساختار سنی جمعیت و مخارج اجتماعی دولت طی دوره (13951350) تبیین می‌شود. در انجام محاسبات از نرم‌افزارهای اکسل و ایویوز[1] استفاده شده است. ساختار سنی جمعیت دارای یک فشار مالی است که به موجب آن افزایش نسبی جمعیت مسن و جوان سبب افزایش معنادار سهم خدمات اجتماعی می‌شود. به‌طوری‌که کشش مخارج اجتماعی نسبت به جمعیت مسن بزرگ‌تر از واحد بوده و نسبت به جمعیت جوان کمتر از واحد می‌باشد. یافته‌ها نشان می‌دهد که به‌دلیل فشار جمعیت و نیازهای روز افزون آن، نسبت مخارج آموزشی به تولید ناخالص داخلی به‌طور معنی‌دار تحت تاثیر نسبت جمعیت جوان قرار می‌گیرد، از طرف دیگر سهم مخارج بهداشتی و رفاهی با جمعیت مسن رابطه مثبت و معنی‌داری دارد.