بررسی چند متغیره تغییرات دوره‌ای باروری دهه‌های 1370 و 1380 در ایران

این مقاله روند تغییرات‌ میزان باروری کل ایران و دیگر شاخص‌های مربوط به آن، در دهه‌های 1370 و 1380 را به‌صورت چندمتغیری و بر اساس متغیرهای محل سکونت، سطح تحصیلات، اشتغال، و وضعیت برخورداری تبیین می‌کند. از آنجایی‌که در دهه‌های یادشده ایران یکی از سریع‌ترین گذارهای باروری را در جهان تجربه کرد به کار بستن روش‌های جدیدی نظیر بررسی تغییرات شاخص‌های باروری به صورت چندمتغیری می‌تواند درک عمیق‌تری از مکانیسم تغییرات این دوره مهم در گذار باروری در ایران در اختیار ما بگذارد. داده‌های مورد استفاده در این پژوهش، شامل داده‌های خام نمونه 2% سرشماری‌ عمومی نفوس و مسکن سال 1390 است و تغییرات باروری در ایران به تفکیک متغیرهای موردمطالعه در چهار دوره پنج ساله 751371، 801376، 851381 و 901386 بررسی شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که با کاهش میزان باروری کل، تاثیر متغیرهای مطالعه در تبیین شاخص‌های مختلف باروری و از جمله احتمال گذار به فرزند بعدی، کاهش یافته است. با این وجود، همچنان متغیرهای اقتصادیاجتماعی در احتمال تولد فرزندان به طور کلی و به ویژه احتمال تولد بیش از یک فرزند، تاثیر می‌گذارند. نتایج همچنین نشان می‌‌دهد، زنان شهری، تحصیل‌کرده، شاغل، و طبقه بالا پیشگامان تاخیر در فرزندآوری و فاصله‌گذاری بین موالید بوده‌اند.

Multivariate Analysis of Iran’s Period Fertility Changes in the 1370s & 1380s

This article describes the trend of Iran’s TFR and its components, from 1991 to 2011, in a multivariate analysis based on the variables such as residence, education level, employment status and the amenities condition. Since in this period of time, Iran experienced one of the rapidest fertility transition in the world, applying the new method such as the multivariate analysis of Iran’s fertility rates could provide a more profound understanding of the mechanism of changes in this considerable time span of Iranian fertility transition. The raw data from the 2011 population and housing census 2% file is used in this study and the four quinquennial fertility changes, 19911996,19962001, 20012006 & 20062011, have been investigated by regarding the socioeconomic variables. The results represent as fertility rates decreased, the effects of socioeconomic variables on explaining the different fertility indicators, including the probability of transition to the next child, had been reduced. In spite of this fact, the parity progression ratios in general and the PPR of having more than one child in particular, are still affected by the socioeconomic variables. Furthermore, the findings could be shown the urban, educated, employed and highclass women were the pioneers of delayed childbearing and the birth spacing.