علّامه طباطبایی و فلسفه علوم اجتماعی

فلسفه علوم اجتماعی درصدد بررسی چیستی، امکان، اعتبار، غایت، موضوع و روش‌های معتبر در علوم اجتماعی است و تعین آن متاثر از متغیرهای متعددی است. جریان مسلط تفکر و علوم غربی به تناسب هستی فردی و اجتماعی آن زمینی و مادی‌گرایانه است و قهراً فلسفه علوم اجتماعی هم در چنین زمینی ارتزاق خواهد کرد. از منظر علّامه طباطبایی در المیزان اصول و مفاهیم بنیادینی از قبیل: «حق» به‌منزله ملاک عالم تکوین و تشریع، «غایات جوامع» به‌مثابه امری تاثیرگذار در هویت، قوانین و اعتباریات جوامع، «سعادت و کمال انسان» به‌عنوان امری عینی و موثر در بازشناسی نیازهای حقیقی انسان، و «عدم تمایز حقیقی جامعه با مقتضای طبیعت فردی انسان» جملگی در متن ماهیت علوم حقیقی، اعتباری و اجتماعی تاثیر خود را می‌نشانند. از این منظر هریک از اصول فوق دلالت‌هایی دارد که علوم اجتماعی و فلسفه آن را از نسبیت مفرط و سکولار خارج می‌کند و ظرفیت علم اجتماعی را در مفهوم‌سازی، توصیف، تبیین و ارزیابی جهان اجتماعی افزایش می‌دهد.