درآمدی بر تحلیل گفتمان میشل فوکو؛ روش‌های تحقیق کیفی

این مقاله به یکی از روش‌های تحقیق کیفی پرداخته است که از آن به «روش تحلیل گفتمان» تعبیر می شود. در این باب که گفتمان چیست و ابعاد مختلف آن کدام است، هیچ اجماع روشنی نیست و اینکه نحوه عملکرد و تحلیل آن گفتمان‌ها چگونه است، طبق تعاریف و بیان ویژگی‌ها و زوایای مختلف گفتمان در اندیشه دانشمندان، به تناسب چگونگی تحلیل نیز متفاوت می‌شود. تعریف ساده گفتمان عبارت است از: شیوه‌ای خاص برای سخن گفتن درباره جهان و فهم آن . این نوشتار به تحلیل گفتمان در اندیشه میشل فوکو پرداخته است. نظریه فوکو در این باب دارای تحولات و تطوراتی بوده است که به تبارشناسی فوکو معروف شده است.در این مقاله به اختصار به اندیشه‌های فوکو در این باب و روشن ساختن عناصر سازنده نظریه تحلیل گفتمان وی می‌پردازد. همچنین برای نشان دادن کاربرد عملیاتی این روش تحقیق، نمونه‌ای از تحقیق که از این روش بهره جسته است، بیان خواهد شد.