گونه‌شناسی دین‌داری کل‌گرایان اعتنامند در عمل مطالعه موردی دانشجویان نخبه دانشگاه‌های تهران و شریف

دین‌داری امری است که تلون بسیاری می‌پذیرد و امروزه نیز ناکارآمدی طبقه‌بندی دوگانه افراد، صرفاً در دو دستة دین‌دار و بی‌دین در سنجش دین‌داری واضح‌تر از گذشته است و به همین سبب شناخت گونه‌های دین‌داری ضروری می‌نماید. تاثیرات برجستة نخبگان بر سرنوشت جوامع بر اهمیت مطالعه دین‌داری در بین آنان می‌افزاید و این پژوهش نیز به بررسی آن دسته از نخبگان دانشگاهی می‌پردازد که در عین اعتقاد توامان به اصول سه‌گانه توحید، نبوت و معاد قائل به ساحت‌های فرافردی بوده و اظهار اعتقاد به بایدها و نبایدهای اجتماعی کرده‌اند. در این پژوهش به مقتضای روش داده بنیاد از چارچوبی مفهومی متشکل از 23 مولفه ذیل 6 محور جهت سنجش دین‌داری معرفتی مصاحبه‌شوندگان و به‌عنوان محورهای گفت‌وگو با آنان استفاده شد. تحلیل‌ داده‌های گردآوری شده، منجر به تمایز سه دستة «غیرمعتقدین به اصول دین»، «غیرمعتقدین به شریعت» و «معتقدین به شریعت» شد. دستة اخیر نیز به چند دستة دیگر تقسیم می‌شود که یکی از آنها «کل‌گرایان اعتنامند در عمل» هستند. در این تحقیق به‌سبب تنوع و گستردگی داده‌ها تنها به مطالعه مواضع معرفتی دانشجویان در این دسته پرداخته می‌شود. در ذیل این دسته سه‌گونة «احتیاطی»، «ترکیبی (اقناعی استدلالی)» و «استدلالی» یافت شد.

the typology of holistic religiosity in practice; a case study of elite students at tehran and sharif universities

religiosity has many variations. today, the ineffectiveness of classifying individuals into two categories of religious and non-religious in measuring religiosity is more evident than before. therefore, it is necessary to identify the types of religiosity. the great influence of elites on the destiny of societies increases the importance of studying religiosity. this study examines the academic elites who, while simultaneously believing in the three principles of monotheism, prophecy, and resurrection, believe in transpersonal dimensions and express their belief in social rules. in this study, based on the grounded theory method, a conceptual framework consisting of 23 components under 6 axes of conversation was used to measure the epistemic religiosity of the interviewees. analysis of the collected data led to the distinction of three groups: “non-believers in the principles of religion,” “non-believers in sharia,” and “believers in sharia.” the latter group is divided into several other groups, one of which is “holists in practice.” in this study, due to the diversity and breadth of the data, only the epistemic positions of students in this category are studied. under this category, three types were found: “cautious”, “combined (persuasive-argumentative)”, and “argumentative”.