امکان علم دینی

علم دینی دارای ابعاد، قلمروها، مبانی، مفروضات و تعریف‌ها و تصویرهای گوناگونی است. دلایل نادرستی علم دینی از نظر مخالفان عبارتند از: سابقه ناموفق ایدیولوژیک کردن علم؛ منسوخ شدن بحث درباره علم دینی؛ فقدان پشتوانه علمی و سیاسی؛ عاطفی بودن دفاع از آن؛ گسست میان هست‌ها و بایدها؛ وحدت موضوع و روش هر علم؛ اتفاقی بودن پیدایش یک علم؛ تناقض‌گونه بودن واژه علم دینی؛ و لوازم ناپذیرفتنی آن.این دلایل توان اثبات مدعای یادشده را ندارند؛ زیرا ایدیولوژیک کردن علم در مسیحیت و مارکسیسم، نمی‌تواند دلیل ناموفق علم دینی دانسته شود. این توهم، برخاسته از پیش‌فرض نادرست یک‌سان‌انگاری اسلام با سایر ادیان است. منسوخ شدن علم دینی، اتفاقی بودن پیدایش علم، گسست میان هست‌ها و بایدها و فقدان پشتوانه علمی برای علم دینی، مدعیاتی بدون دلیل و برخلاف واقعیت‌های تاریخ علم است. نتیجه‌گیری نادرستی علم دینی از وحدت موضوع و روش، و تناقض‌نما بودن واژه علم دینی نیز معلول نوعی مغالطه است. سرانجام، لوازم ناپذیرفتنی علم دینی، ادعایی صرف، مربوط به مرحله اجرایی تحقق علم دینی و برخاسته از عدم آشنایی با معارف اسلامی و قلمرو آموزه‌های دین اسلام است.