حرص به مثابه فقر؛ آسیب‌شناسی فرهنگ مصرف از منظر آموزه‌های اسلامی

مصرف و فرهنگ معطوف به آن، رکنی مهم در جوامع امروزی به‌شمار می‌آید که در افقی از معرفت و هویت هر جامعه‌ای سامان می‌یابد. فقر نیز پدیده‌ای اجتماعی است که ریشه در مسائل اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دارد و می‎توان از زوایای گوناگونی به آن نگریست. تحقیق حاضر به‌منظور دستیابی به چارچوبی نظری در تحلیل سبک مصرف در جوامع انسانی به‌طور عام و مسئله «حرص» به‌طور خاص از منظر آموزه‌های اسلامی صورت گرفته است. سوال اصلی این است که تمایل به زیاده‌روی در مصرف از سوی برخی افراد در جامعه اسلامی، به گونه‌ای که مصداق اسراف است و ریشه در حرص دارد، در چه زمینه‌ای شکل گرفته و چه آسیب‌هایی برای جامعه به بار می‌آورد؟ فرضیه اصلی تحقیق این است که خروج از اعتدال در مصرف سبب دوری از الگوی صحیح مصرف مبتنی بر نگرش وحیانی در جامعه خواهد شد و این ریشه در سنخی از فقر به معنای فرهنگی آن دارد و نتایجی همچون دگرگونی ارزش‌ها، افزایش فساد، انحرافات اجتماعی و نزاع در مصرف هرچه بیشتر به دنبال دارد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است و داده‌ها به شیوه کتابخانه‌ای گردآوری شده‌اند. پس از مقدمه، چارچوب مفهومی پژوهش ترسیم گردیده، سپس الگوی مصرف حریصانه در جامعه اسلامی آسیب‌شناسی شده است. در ادامه، مطابق ادله قرآنی و روایی و مستندات عقلی، زمینه‌های شکل‌گیری حرص بررسی شده و در ادامه، راهکارهایی در زمینه اصلاح الگوی مصرف ارائه گردیده است.