کاربست «روش تاویل مفهومی» در تحلیل «انسان اجتماعی در اسلام»

این مقاله درصدد است روش مطالعه‌ انسان اجتماعی در اسلام را با در نظرداشت سه ساحت علمی جامعه‌شناسی، فلسفی و تفسیری پیشنهاد کند. موضوع انسان اجتماعی سیاق جامعه‌شناختی دارد و پاسخ به پرسش چیستی انسان، کاوش فلسفی را می‌طلبد و بازخوانی آن از منظر اسلامی، ملاحظات قرآنی و روایی را ناگزیر می‌نماید. «روش تاویل مفهومی» که هم ریشه‌ فلسفی دارد و هم کاربرد قرآنی و هم پیشینه‌ جامعه‌شناختی، برای مطالعه‌ انسان اجتماعی پیشنهاد شده است. روش تاویل مفهومی، دو گام اساسی دارد: پالایش و استنباط. در گام پالایش، پیش‌فرض‌ها، مسلمات ناصواب و مبادی ناقص رویکردهای فلسفی و جامعه‌شناختی موجود ارزیابی می‌گردد و در گام استنباط، برداشت اسلامی از انسان استخراج می‌شود.