تاملاتی بر دیدگاه‌های اکولوژیکیِ علمای معاصر شیعی، با تاکید برآراء علامه طباطبائی و علامه جعفری

تاثیر محیط بر انسان یا نظریة اکولوژیست، از مسائل اساسی، جریان‌ساز در عالم تفکر و مورد توجه اندیشمندان متاخر و متقدم بوده است. علم اکولوژی، به تاثیر و نقش عوامل محیطی بر افکار و رفتار انسان می‌پردازد. جریان‌هایی همچون ماتریالیسم و گونه‌های مختلف عوامل محیطی و جریان‌های کوچک بر آمده از آنها، ناشی از نوع واکنش علمای معاصر شیعی با این مسئله بوده است. این تعامل، در موارد بسیاری وابسته به موضع معرفت‌شناختی آنها است؛ بدین‌معنا که با انکار یا پذیرش نقش هریک از این عوامل توسط این علماء، نظریة اکولوژیکی این دانشمندان نیز قلمرو متفاوتی داشته است. ازاین‌رو، بررسی دیدگاه‌های اکولوژیکی علمای معاصر شیعی، از اهمیت خاصی برخوردار است. این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، ابتدا نیم‌نگاهی به دیدگاه فیلسوفان و اندیشمندان متاخر در این زمینه داشته، سپس به طور خاص به بررسی دیدگاه علامه طباطبائی و علامه جعفری در این زمینه می‌پردازد. حاصل یافته‌های این پژوهش، دسترسی به رهیافتی است که بر اساس آن، نظریه اکولوژیکی علمای معاصر شیعی را به روشنی اثبات می‌کند. به‌گونه‌ای‌که علامه طباطبائی و علامه جعفری، بر اثربخشی عوامل محیطی به‌مثابه یک عامل بیرونی در الگودهی افکار و رفتار انسان اذعان داشته‌اند.