روش‌شناسی علوم اجتماعی از دیدگاه هابرماس و بررسی آن از منظر حکمت متعالیه

علوم اجتماعی از ابتدای شکل‌گیری خود، با این پرسش مهم مواجه بوده که روش‌شناسی ویژه آن چیست؟ پارادایم‌های مختلف اثباتی، تفسیری و انتقادی، هر یک پاسخی به این پرسش‌داده و مدعی برتری نسبت به دیگری هستند. هابرماس، با نقد روش‌شناسی‌های اثباتی و تفسیری و بازخوانی مفاهیم پارادیم انتقادی، به طرح علایق معرفتی سه‌گانه و تقسیم‌بندی علوم، به تجربی، تفسیری و انتقادی پرداخته است. او در قالب این طرح معرفتی،‌ مدعی است که روش ویژه علوم اجتماعی «دیالکتیکی» است. این مقاله، با روش تحلیلی انتقادی و با نگاه کلان، به بررسی و نقد رابطه مبانی مختلف هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی و ارزش‌شناختی این روش با مولفه‌های آن، از منظر حکمت متعالیه پرداخته است. از منظر حکمت متعالیه، روش‌شناسی هابرماس از اشکالات مبنائی رنج می‌برد. برخی از مولفه‌های آن، با دستگاه فلسفی حکمت متعالیه ناسازگار و برخی از آنها در تضاد با این مبانی است.