رویکردها به حصول علم اعتقادی از طریق حدیث

مبانی و اصول آموزه‌های اعتقادی به اعتباری سه قسم‌اند: اول؛ دلیلی که همه مقدمات آن عقلی است، اگر همه مقدمات دلیل عقلی یقینی باشد نتیجه حاصل از آن‌ها نیز به‌طور قهری یقینی خواهد بود. دوم؛ دلیلی که همه مقدمات آن نقلی است. فرض نقلی بودن همه مقدمات دلیل براساس تلقی مشهور ناممکن می نماید. سوم؛ دلیلی که  مقدمات آن ترکیبی از عقل و نقل است. بسیاری از ادله باب اعتقادات از قبیل قسم سوم‌اند آیا ادله نقلی حدیثی مفید یقین‌اند یا نه؟ پاسخ‌های ارائه شده برای این سوال مختلف و گوناگون است. نظریه غالب این است که دست‌یابی به یقین اعتقادی از طریق احادیث و ادله نقلی فرقی با راه عقل و کشفیات عقلانی ندارد لیکن در کیفیت تبیین این قاعده و شرایط آن نظرات مختلف است، مقتضای تحقیق متکلمان متمایل به نصوص دینی این است که ادله نقلیه در مواردی مفید یقین‌اند، به‌خصوص در حالتی‌که نقل توام با شواهد قطعی و یقینی باشد یا نقل متواتری در بین باشد که احتمالات منافی با آن را منتفی سازد. با بررسی به عمل آمده مقاله بر این نظریه تاکید دارد که اصولاً تبار و سنخ علم اعتقادی حاصل از نقل و حدیث را نباید منحصر به چارچوب‌های کلامی و فلسفی مصطلح بدانیم، زیرا وسعت معارف حدیثی و مفاهیمی که در اختیار انسان قرار می‌دهند بسیار فراتر از ضوابط تدوین شده بشری است.

approaches to obtaining belief knowledge through hadith

the foundations and principles of religious teachings are of three types: first; the reason that all its premises are rational, if all the premises of a rational reason are certain, the result of them will also be certain. second; the reason for which all the premises are anecdotal. it is impossible to assume that all the preliminaries of the reason are anecdotal, according to the famous saying. third; a reason whose premises are a combination of reason and narration. many of the reasons for chapter of beliefs are similar to the third part. are the narrations and hadith evidences reliable or not? the answers provided for this question are different. the prevailing theory is that achieving religious certainty through hadiths and narrative evidence is no different from the way of reason and intellectual discoveries, but there are different opinions on the quality of the explanation of this rule and its conditions. the necessity of the research of theologians who are inclined to religious texts is that the narrative evidences are certain in some cases, especially in the case that the narration is accompanied by definite and certain evidence or there is a more frequent narration that excludes the possibility of contradicting it. based on the research done, the article emphasizes this theory that basically, we should not consider the origin of religious science derived from narrations and hadiths to be exclusive to the theological and philosophical frameworks of the term, because the amount of hadith knowledge and the concepts that they provide to man is far beyond the human standards.