مفهوم امامت در قرآن با تاکید بر بررسی تطبیقی مراتب امامت و نسبت آن با نبوّت در اهمّ تفاسیر اشاعره و شیعه امامیّه

«امام» در لغت به هر آن چیزی یا کسی گفته می‏شود که مقدّم (پیشرو) و مقتدا (پیشوا) باشد. بررسی مصادیق و مفهوم واژه امام در قرآن حکایت از این دارد که همین معنای جامع لغوی در جمیع کاربردهای آن در قرآن محفوظ بوده، تفاوت صرفاً در نوع و مرتبه مقتدایی است. هم‌چنین، بررسی و نقد دیدگاه‌های مفسّران فریقین این مطلب را به اثبات می رساند که برخلاف دیدگاه‌ فخررازی، آلوسی و کثیری از مفسّران اهل سنّت که به «رابطه عینیّت و این‌همانی بین اعلا مرتبه انسانی امامت با نبوّت» قایل هستند، «غیریّت و فوقیّت مقام امامت» نسبت به نبوّت و رسالت قطعی بوده، نسبت اعلا مرتبه انسانی امامت و نبوّت نسبت عموم و خصوص من وجه است. و نهایتاً با توجّه به دلایل و مقدّماتی که در مقاله ذکر شده، مراتب امامت در قرآن به ترتیب عبارت است از: ?ـ لوح محفوظ ?ـ کتب آسمانی به ویژه قرآن ?ـ امامت کلّیّه‌ای که فوق نبوّت و رسالت است. ?ـ امامت نبوّت و رسالت ?ـ امامت انسان‌های پیشتاز در تقوا که البته خود مقوله‌ای ذومراتب است.