شبکه روابط در ملکوت با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان

حضور پُررنگ انواع مختلفی از تعابیر و اشاره‌ها به «ملکوت» در قرآن کریم، نشان‌دهندۀ اهمیت توجه کردنِ انسان‌ها به این عوالم و خصوصیات آنهاست؛ هم‌چنین اشاره به احدیّت، عرش و کرسی، ام‌الکتاب و کتاب مبین، خزائن و لوح محفوظ، محو و اثبات و قدَر، مشیّت و قضاء و غیره با ذکر صفات مختلف، نشان از تفاوت آنها و کارکردهای آنها دارد؛ در این مقاله تلاش شده است تا براساس تفسیر آیات مرتبط با این موارد  و مبتنی بر تفسیر المیزان، پس از تجمیع و تحلیل هر کدام از تعابیر به‌کار رفته در مورد ملکوت الهی، به کشف روابط میان آنهاپرداخته شود. نتایج به‌دست آمده از این تحلیل‌ها نشان می‌دهد که عالم ملکوت الهی از ذات بینهایت آغاز شده و به مرتبۀ احدیت تنازل می‌کند و سپس علم الهی تجلی می‌نماید، سپس مشیّت الهی ظهور پیدا می‌کند، سپس امر، سپس قدَر و در نهایت قضاء الهی. هم‌چنین امر الهی ابتدا خزائن را ایجاد می‌کند سپس به امّ‌الکتاب و کتاب مکنون تنازل می‌نماید، سپس به لوح محفوظ، سپس کتاب مبین، سپس امام مبین، سپس مفاتح‌الغیب، سپس عرش و در نهایت به کرسی رسیده و از آنجا در عالم خلق جاری می‌شود. تحلیل این مراتب می‌تواند در دانش‌های مختلف علوم انسانی برای دست‌یابی به زیرساخت‌های بنیادین تفکر، احساس و رفتار فرد و جامعه و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر مورد استفاده قرار گیرد.

the network of relationships in malakūt with emphasis on allameh tabatabaie's point of view in tafsir al-mīzān

the presence of many different types of interpretations and references to malakūt (unseen world) in the holy qurʾan shows the importance of people paying attention to these worlds and their characteristics. also, referring to the oneness of allah the almighty, the throne and kursī, the umm al-kitāb and kitāb mubīn, khazāyīn (the treasures) and the preserved tablet, fading and stabilization, destiny, predestination and certainty, etc., by mentioning different attributes, shows their difference and their functions. in this article, an attempt has been made to discover the relationships between them based on the interpretation of the verses related to these cases and based on the tafsir al-mīzān, after summarizing and analyzing each of the interpretations used about the divine malakūt. the results obtained from these analyzes show that the universe of the divine malakūt starts from the essence of infinity and descends to the rank of unity, and then divine knowledge manifests, then divine providence appears, then divine command, then destiny and finally divine decree. likewise, the divine decree first creates the treasures, then it descends to the umm al-kitāb and kitābul maknūn, then to the preserved tablet, then the kitāb mubīn, then the imām mubīn, then the mafātiḥ al-ghayb, then the throne, and finally it reaches the kursī and from there it flows into the world of mankind. the analysis of these levels can be used in various sciences of humanities to obtain the fundamental infrastructures of thinking, feeling and behavior of the individual and society and how they relate to each other.