ارزیابی میزان همسویی و مطابقت مبانی قرآن شناختی ابن عباس و اهل‌بیت (ع)

عبدالله بن عباس صحابی برجسته پیامبر (ص) و شاگرد حضرت علی(ع) است. با توجه به تصریح خود او به علم آموزی به ویژه اخذ تفسیر از حضرت علی(ع) و اهمیت آرای وی در شناخت قرآن، به نظر می رسد که مطابقت قابل توجهی میان دیدگاه های وی و ائمه(ع) بویژه امام علی(ع) در مبانی قرآن شناختی باشد. این مقاله با به کارگیری روش کتابخانه ای، تجزیه و تحلیل متن، ضمن استخراج آن مبانی در روایات وی، به بررسی میزان مطابقت آن با مبانی قرآن‌شناختی اهل‌بیت(ع) پرداخته و به این نتیجه دست یافته که وی همچون ائمه (ع) معتقد به جمع میان نزول دفعی و تدریجی، قابل فهم بودن الفاظ قرآن، عصری بودن فهم آن، تاویل پذیری و ذوبطون بودن آن است. اعتقاد به وجود واژگان معرب و لهجه های غیرحجازی در قرآن، معناداربودن حروف مقطعه، نسخ برخی آیات از دیگر مبانی قرآن شناختی وی مطابق با اهل بیت(ع) است.

evaluation of the degree of alignment and compatibility of basics of qurʾan cognition of ibn ʿabbās and ahl al-bayt (as)

abdullah ibn ʿabbās is one of the prominent companions of the prophet (pbuh) and a student of imam ali (as). considering his own definition of learning, especially receiving the interpretation of imam ali (as) and the importance of his opinions in understanding the qurʾan, it seems that there is a significant correspondence between his views and those of the imams (as), especially imam ali (as), in the qur’an-cognitive basics. this article, by using the library method, analyzing the text, while extracting those foundations in his narratives, has investigated the extent of its compatibility with the basics of qurʾan cognition of ahl al-bayt (as), and it has reached the conclusion that ibn ʿabbās, like the imams (as), believes in the combination of a one-time and gradual revelation, the comprehensibility of the words of the qurʾan, the modernity of its understanding, its interpretability, and its many inner layers. belief in the existence of arabic words and non-hejazi dialects in the qurʾan, the meaning of disjoined letters, the deletion of some verses are among the other basics of iibn ʿabbās’ qurʾan cognition in compatible with the ahl al-bayt (as).